قلعه اسماعيل خان

قلعه و استحکامات معروف به اسماعيل خان بر فراز ارتفاعات انبار آب و مشرف به شهر ايلام ساخته شده است.محدوده اي که اثر بر روي آن ايجاد گرديده کاملاً کوهستاني است و از سه جهت صخرهاي و صعب العبور است و فقط جبهه ي جنوب شرقي است که مسير ارتباطي قلعه بوده است.مصالح بکار رفته در کل بنا سنگ هاي کوهستاني با استفاده از ملات گچ مي باشد.سنگ ها تقريباً با تراش اندک جور شده و در رديف هاي منظم اما بررسي شواهد سطح محوطه بنا قدمت بيشتري را نشان مي دهد.از مجموع بناها و استحکامات احتمالی قلعه اسماعیل خان آثاری از برج*ها و دژ عظیم آن در خط-الراس شمالی - جنوبی ارتفاعات معروف به انبار آب باقی مانده*است و جهت دیوار شمای - جنوبی است. دژ از صخره و پرتگاه جبهه جنوبی شروع و قله کوه انبار آب به سمت کوهستان سیوان امتداد دارد. عرض دیوار در بخش جنوبی ۲ متر و در بخش میانی ۵/۱ متر اندازه گیری شده*است. سنگ و ملاط گچ نیم کوب ساخته شده ارتفاع حدود ۴ متر را نشان می*دهد. طول دیوار حدود ۷۰۰ متر می*باشد که با توجه به شرایط کوهستانی منطقه و امکان کنترل جبهه جنوب شرقی دارای سه برج نسبتاً بزرگ دیده بانی و نگهبانی است، برج اول در بخش جنوبی و به فاصله ۲۰ متری پرتگاه صخره*ای ایجاد شده که بخشی از دیوار جبهه شمالی آن به ارتفاع ۵ متر هنوز پا بر جاست. این بنا بصورت دایره ای است و دارای دو تاقچه در قسمت باقی مانده بنا است. در شرق بنا دریچه*ای مثلث شکل مشاهده شده*است که قاعده آن به داخل و راس آن به سمت خارج بنا است و برای دید و کنترل پیرامون مورد استفاده قرار می*گرفته*است. مطمئنا در بخش*های دیگر بنا نمونه این دریچه*ها وجود داشته*است که در حال حاضر به دلیل تخریب دیوارها آثار آن از بین رفته*است. مصالح بکار رفته در کل بنا، سنگهای کوهستانی با استفاده از ملاط گچ می*باشد. سنگ*ها تقریباً با تراش اندک جور شده و در ردیف*های منظم بکار رفته*است. بخش داخلی اتاق نگهبانی با گچ اندود [شده*است. برج دوم نیز با سبک معماری برج اول همخوانی دارد. ارتفاع دیوار بخش شرقی این برج حدود ۵ متر اندازه گیری شده*است. برج سوم در بخش صخره*ای جبهه شمالی دژ پس از گذر از برج سوم تا قله ارتفاعات بخش شمال شرقی ادامه می*یابد و به صخره کوهستانی منتهی می*شوداین دژ از نوع دژهای استراتژیکی کوهستانی می*باشد و با دژ طولانی و مستحکم خرمه چرداول همخوانی دارد و از نظر سبک معماری قابل مقایسه*است. ملاحظه بنای دژ، استحکامات دوره اسماعیلیه را در ذهن متجلی می*سازد. از بنای قلعه در محدوده داخلی دژ اثری بر جای نمانده*است اما تکه*های سفال قرمز، خشن با شاموت گیاهی و همچنین تکه*های گچ بکار رفته در بنا در محدوده شمالی دژ دیده می*شود که به نظر می*رسد استحکامات محدودی در نزدیکی چشمه انبار آب وجود داشته*است که در حال حاضر اثری از آنها دیده نمی*شود. سفال نسبت به دیوار قدمت بیشتری را نشان می*دهد. اهالی ایلام قلعه را منسوب به عصر حاکمیت والیان لرستان و پشتکوه می*دانند، اما بررسی شواهد فرهنگی سطح محوطه بنا، قدمت بیشتری را نشان می*دهد. البته ممکن است این دژ قبل از دوره حکومت والیان ساخته شده باشد. به هر حال اظهار نظر در مورد تاریخ بنا و موقعیت تاریخی آن بستگی به انجام پژوهش*های باستان*شناسی دارد.

http://www.irandeserts.com/file/imag...ffc440577b.jpg


گردآورنده: HEAVENLY
منبع: http://www.irandeserts.com