http://www.irandeserts.com/file/cms/files/bam.gif
نام انگلیسی: Bamdezh wetland نام فارسی : تالاب بامدژ
تالاب بامدژ در 40 كيلومتري شمال غربي اهواز قرار دارد.اين زيستگاه آب شيرين تالابي چهار هزار هكتار وسعت دارد و در كنار روستاهاي مزرعه، بامدژ، سادات طواهر، سيد جاسم و همچنين سد شاوور، كانال توانا و خط راه آهن اهواز – انديمشك قرار گرفته است. علاوه بر اينكه عمده آب اين تالاب از رودخانه شاوور تامين مي*شود، بالا بودن سطح آب هاي زير زميني، سنگيني بافت خاك، فرو*افتادگي منطقه، بارندگي و جريان*هاي سيلابي زمستانه و آبهاي برگشتي از زمين هاي كشاورزي از عوامل مهم پايداري اين تالاب محسوب مي شوند كه در نهايت آب خروجي تالاب از شاخه اي به نام خارور عبور كرده و پس از گذر از كانال توانا به رودخانه دز مي ريزد.
اين تالاب از اوايل فروردين تا نيمه آبان*ماه دوره كم آبي خود را پشت سر مي*گذراند چرا كه به دليل بستن دريچه ها و آبگيري سد شاوور، آب ورودي به تالاب كاهش پيدا كرده و پساب هاي كشاورزي ورودي به تالاب نيز توسط زهكش خارور از آن خارج شده و بخش هاي حاشيه آن خشك مي گردد.
با توجه به ارزشهاي كاربردي و بي نهايت مهم تالاب ها، اين تالاب مي تواند در ايجاد تغذيه و تخليه آبهاي زيرزميني، تنظيم جريان آب، كنترل سيلابها، تعديل در آب و هوا، منبع توليد فراورده هاي طبيعي، ايجاد مناطق گردشگري، بانك ژن، برگزاري بازديدهاي آموزشي و پژوهشي، اهميت اجتماعي – فرهنگي، اهميت حفاظتي و... مورد توجه قرار گيرد.
از 134 گونه گياهي تالاب بامدژ مي توان به خارشتر خزري و ايراني، ترنجبين، شيرين بيان، خارپنبه، شاه تره، گل گاوزبان، پونه، كُنار، تاج خروس، ني، گاگله و.. اشاره كرد.
حيات وحش اين زيستگاه بخش اصلي تالاب را تشكيل مي دهند چرا كه بيش از 40 گونه حيواني شامل پستانداراني همچون روباه، شغال، گرگ، كفتار، سمور، خفاش، خارپشت و... ماهياني همچون كپور، شيربت،، بني، حمري، بياح و... خزندگان و دوزيستاني همچون قورباغه، وزغ، لاك پشت، جكوي، مار و... در تنظيم اكوسيستم بامدژ نقش دارند.
پيش از اين دفتر بررسي هاي زيست محيطي در معاونت مطالعات پايه و طرح هاي جامع منابع آب سازمان آب و برق خوزستان عنوان كرده بود؛ انجام برنامه ريزي در خصوص مديريت تالاب، پيشنهاد طرح هاي اجرايي و مطالعاتي، ارائه برنامه حفاظت و پايش مداوم منابع تالابي، تعيين كاربري هاي متناسب با وضع كنوني تالاب، احياء عرصه هاي تخريب شده، آموزش عمومي در سطوح مختلف، قرار دادن تالاب بامدژ در ليست مناطق چهارگانه، ايجاد هماهنگي ميان سازمانها و ارگانهاي ذيربط با حفاظت تالاب از جمله موارد اساسي و ضروري است كه مي بايست در مديريت تالاب مد نظر قرار گيرد.
قرار گيري تالاب بامدژ در 40 كيلومتري اهواز به عنوان مركز استان خوزستان و در ميان قرار گرفتن بين جاده ترانزيتي اهواز – انديمشك و خط راه آهن خرمشهر – تهران اين تالاب فراموش شده را در موقعيت جغرافيايي خوبي قرار داده است.
از بين 148 گونه پرنده بومي و مهاجر بيشترين سهم متعلق به خانواده چكاوكيان، حواصيليان، مرغابيان، آبچليكان است. اردك مرمري از گونه هاي در معرض خطر، چنگر، ليكو خوزي، باكلان، ماهي خورك، اگرت، چوپ پا، آبچليك، بلبل و... از جمله پرندگان آبزي و كنار آبزي اين تالاب محسوب مي شوند.
نام تالاب بامدژ اهواز با 134 گونه گياهي، 148 گونه پرنده بومي و مهاجر تاکنون در هيچ يك از مناطق چهارگانه پارك ملي، ، پناهگاه حيات وحش، منطقه حفاظت شده و همچنين اثر طبيعي- ملي، ثبت نشده است.
درباره بامدژ بیشتر بدانیم
تالاب بامدژ به وسعت چهار هزار هکتار در جنوب غربي ايران و در فاصله 40 کيلومتري شمال غرب اهواز قرار دارد . راه اصلي دسترسي به اين منطقه جاده اهواز *ـ انديمشک است و راههاي آسفالته درجه دو و سه نيز به صورت راه*هاي فرعي در محدوده آن وجود دارد . تالاب بامدژ هميشگي و داراي آب شيرين است که توسط رودخانه شاوور ، طغيانهاي رودخانه دز ، کرخه و آبهاي اضافي اراضي کشاورزي اطراف آبگيري مي*شود ، ارتفاع آن 25 متر بالاتر از سطح آبهاي آزاد است و سيماي طبيعي پيرامون تالاب را دشتهاي سيلابي و اکوسيستم*هاي خشک دشتي تشکيل مي*دهد . اين تالاب در ميان چشم*اندازهاي شهرستان اهواز نمونه منحصر به فردي است و خرمي و سرسبزي آن از چشم*اندازهاي زيباي طبيعي است که نظر هر بيننده*اي را به خود جلب مي*کند . تناوب و توالي رويشگاه*هاي گياهي با آب و خشکي براي شمار زيادي از پرندگان مهاجر شرايط مطلوب و مطمئني براي زندگي ، آشيانه*سازي ، تخم*گذاري ، تغذيه و زمستان گذراني فراهم مي*کند .
آب و هواي تالاب بامدژ با توجه به نوع پوشش گياهي منطقه که خاص آب و هواي گرم بياباني ، ميزان بارندگي و تبخير شديد ، خشک و بياباني گرم است . پوشش گياهي موجود تالاب بيشتر از گونه*هاي آبدوست مثل لويي ، جگن ، ني و سيپروسها بوده و پوشش گياهي منطقه داراي دو سيماي مشخص بهار و پاييزه است . گياهان يک ساله و غالب گياهان چندساله در بهار رشد مي*کنند ، بدين ترتيب در ماههاي اسفند تا ارديبهشت اين تالاب داراي سيماي مرتعي سرسبز بوده و بيشترين رويش*هاي پاييزه متعلق به گياهان شورپسند است . 234 گونه گياهي در هور بامدژ ديده مي*شود و 14 گونه گياهي آن از جمله خارشتر خزر ، خارشتر ايراني ، ترنجبين و شيرين بيان ، دارويي هستند . زيستگاههاي جانوري بامدژ به دو زيستگاه اصلي آب و خشکي تقسيم مي شود ، پوشش گياهي زيستگاه آبي که بخش اصلي تالاب را تشکيل مي*دهد . گياهان ني ولويي است که محيطي امن و مناسب براي استتار جانوران منطقه به خصوص پرندگان بومي و جوجه*آور و نيز گراز است .
بخش*هاي مياني تالاب که فاقد پوشش گياهي است و بيشتر گياهان شناور را در خود جاي داده محل مناسبي براي تغذيه و استراحت جانوران آبزي به خصوص پرندگان مهاجر است . از انواع پرندگان آبزي و کنارآبزي اين منطقه مي*توان به انواع مرغابي سانان ، آبچليک ، حواصيل اردک سرسبز ، عروس غاز ، قو ، باکلان ، باکلان کوچک و آنقوت اشاره کرد . همچنين شنگ(سگ آبي) تنها پستانداران آبزي تالاب ، انواع دوزيستان ، خزندگان ، لاک*پشت خزري ، لاک*پشت لاک نرم ، انواع ماهي*هاي آب*شيرين مثل بني ، شيربت ، حمري و بياح از ديگر آبزيان هستندکه در زيستگاه بامدژ مشاهده مي شوند . متأسفانه اين تالاب به دليل کاهش آب ورودي به تالاب ، برداشت بي رويه و اضافه بر ظرفيت از منابع موجود در تالاب ، ورود آلاينده*هاي پسابهاي شهري و کشاورزي ، تخريب ، تصرف اراضي و زير کشت بردن ، در معرض تهديد و نابودي قرار گرفته است .
http://www.irandeserts.com/file/imag...1841e87d87.jpg
گردآورنده: HEAVENLY
منبع: http://www.irandeserts.com
