آموزش مبارزه با قارچ ریشه ای در کاکتوس
سلام خدمت همه امروز میخواهم یه تجربه راجع به یکی از بیماریهای شایع کاکتوس – که خودم زیاد بهش برخوردم و تاوان زیادی هم بابتش دادم- در اختیار علاقه مندان بگذارم.بیشترین بیماری که کاکتوس را تهدید میکنه پوسیدگی و گندیدگی ناشی از حمله قارچهاست .این بیماری چون معمولااز ریشه به سایر نقاط سرایت میکنه به نوعی یک بیماری خاموشی هست .چون ظاهر گیاه تقریبا سالمه و ناگهان یه روز صبح از خواب بلند میشی میبینی گیاه گندیده شده و تنها کاری که میشه براش کرد غصه خوردن است….اما اگر زود بیماری تشخیص داده بشه درمانش کار سختی نیست. برای تشخیص باید تقریبا هر از یه مدت گیاهان رو چک کرد و انها رو وارسی کرد تا اگر مورد مشکوکی بود زود جلوگیری بشه.
راه تشخیص:
اول باید بدونیم که معمولا وقتی در طول یک فصل(مثلا در فصل تابستان ) کاکتوسها را ابیاری میکنیم معمولا میزان ودوره ابیاری برای ما مشخص است.یک مثال میزنم تا قضیه روشن تر بشه :
مثلا ما یک کاکتوس داریم که قطر گیاه فرضا۸سانتیمتر هست و ما در فصل تابستان هر از ۱۰ روز یک لیوان به این گلدان اب میدهیم واین گیاه بعد از ۱۰روز دوباره خاکش خشک میشود وما دوباره ابیاری میکنیم پس دوره ابیاری ۱۰ روزه است از انجا که قاعدتا در یک گیاه سالم قسمتی از ابیاری را گیاه مصرف میکند و بخشی هم تبخیر میشود لذا باید در نظر بگیریم که اگر در همان فصل تابستان فواصل ابیاری زیاد تر شد و ما مشاهده کردیم که گیاه ما هنوز گلدانش رطوبت دارد باید به این قضیه مشکوک بشیم همانطوری که گفتم بخشی از ابیاری را گیاه مصرف میکند وقسمتی هم تبخیر میشود و این اتفاق در طول همان دوره زمانی ابیاری رخ میدهد (که در مثال بالا این دوره۱۰روزه بود) پس اگر مثلا بعد از۱۰روز خواستیم ابیاری کنیم ومتوجه شدیم که هنوز خاک گلدان نمناک هست باید به این نتیجه برسیم که ان قسمت از ابی که باید توسط گیاه مصرف میشده ٬مصرف نشده (البته باید درنظر بگیریم که گاهی اوقات یکی دو درجه تغیر اب و هوا در ان فصل در تبخیر اثر دارد لذا اگر طول دوره ابیاری بیش از ۵روز بود قطعا باید مشکوک بشید در مثال بالا اگر بعد از۱۵روز متوجه شدید که گلدان هنوز نمناکه بدونید که اون قسمتی که مربوط به گیاه بوده درست عمل نکرده بخاطر همین خاک هنوز مرطوبه .این جز اولین نشانه های یک گیاه بیمار هست و معمولا هم علتش قارچ زدگی است
۲- بعد از ظهور اولین نشانه ها حالا کم کم گیاه نشانه های دیگری هم بروز میده که در حملات قارچی رو بدنه گیاه لکه های سفید پیدا میشه که بعضا در برخی قسمتهای گیاه هم حالت زنگ زدگی پدیدار(عکس۱) میشه
در این حال بیماری کم کم داره از ریشه به بدنه سرایت میکنه معمولا تو این حالت گیاه اکثر ریشه های کوچک خودشو از دست میدهد طوری که خیلی راحت گیاه از گلدان جدا میشود چون ریشه ای در خاک نداره اگر گیاهتون را در بیارید متوجه پوسیدگی اون میشوید.بیشتر ریشه ها در این حالت بصورت سیاه دیده میشن(عکس۲)
حالا که بیماری رو شناختید باید درمان کنید.
درمان:
اول از همه گیاه را از مجموعه خودتون جدا کنید .سریع انرا از خاک دربیاورید سعی کنید ریشه های پوسیده را با دست جدا کنید و ریشه های سالم را نگهدارید.برای درمان از یک قارچ کش استفاده کنید.من شخصا برای گیاهانم از قارچ کش بنو میل استفاده میکنم حدود۱ قاشق غذاخوری بنومیل را در۱۵لیتر اب حل کنید و خوب بهم بزنید کل گیاه را که از خاک بیرون اوردید بزیر محلول بنومیل بزنید چند ثانیه نگهداریدودوباده بیرون بیاورید با دقت تمام ریشه های پوسده را جدا کنید و محل ریشه ها رو با همان محلول بشورید البته مواظب ریشه های سالم باشید دوباره گیاه را کاملا در محلول فرو برید و بیرون بیاورید حالا گیاه را در جایی که سایه هست بدور از نور افتاب بگذارید بماند(عکس۳)
اجازه بدهید ۴روز در همان حال بماند(البته اگه گیاه کوچک باشه مدت کمتری نیاز داره )بعد از۴روز گیاه را در یک خاک نرم بکارید منظورم از خاک نرم خاکی هست که برای کاکتوسهای خیلی کوچک استفاده میشه که معمولا همان خاک کاکتوس هست اما باید از یک الک مثلا الک گچ عبور داده بشه حالا که کاکتوس بیمار رو کاشتید ۴ روز به گیاه فرصت بدید بعد از ۴روز کمی اب به خاک اسپری کنید خیلی کم بعد بگذارید۴روز بگذرد (عکس۴)
حالا پس از۴روز به گیاه یه دل سیر اب بدین و کم کم اونو بیارید در کنار بقیه .گیاه الان سالم وسرحال هست فعلا بگذارید در همان خاک بماند و بعد از یه مدت که کاکتوس خودشو پیدا کرد و ریشه را بازسازی کرد خاکش را عوض کنید .
نکته ها:
۱- برخی دوستان عنوان میکنند که بجای قارچ کش گیاه را با اب میشویند سپس با اسپری اب و کف صابون بجای محلول قارچ کش استفاده میکنند وسپس گیاه را در زیر افتاب شدید قرار میدهند تا باکتریها از بین برود و بعد انرا میکارند.من این روش را امتحان نکردم بنابراین توصیه نمیکنم به این دلیل که وقتی گیاهی دچار قارچه ضعیف میشه اینکه ما اون گیاه ضعیف رو با اب صابون بشوییم و در افتاب شدید بذاریم باعث میشه گیاه تلف بشه این استدلال منه.اگه دوستان تجربه بهتری دارن ممنون میشم منتقل کنند.
۲- همیشه پیشگیری بهتر از درمانه اگر در مناطق گرمسیری هستید باید رطوبت و میزان ابیاری با قاعده و نظم باشد اگر ترکیب خاکتان سبک باشد و ابیاری منظم باشد دچار قارچ زدگی نمیشوید یادمون باشه که قارچ همیشه با دو یار خود می اید:اول ابیاری زیاد دوم رطوبت بالا
۳- گاهی اوقات پیش می اید که با وجود رعایت استانداردها گیاه قارچی میشود و این اجتناب ناپذیر است اما یادمون نره که وقتی به گیاه محلول قارچ کش میدهیم نباید نور افتاب بخوره چون بعد از بهبودی برخی قسمتهای گیاه حالت چوب پنبه بخودش میگیره و تا ابد باقی میماند.
۴- قارچ کش بنومیل اگر به گیاه داده شود هم اندام هوازی گیاه را مصون از قارچ میکند و هم ریشه انرا و این حسن را دارد که دیگر گیاه شته و سایر حشرات موذی نمیزند و بعضا اثر بنومیل تا۶ماه در خاک میماند.پس دوستانی که گیاهشون در معرض رطوبت بالا و قارچ قرار دارد بهتره این محلول را داشته باشند البته زیاده روی در مصرف اکیداممنوعه.
۵- پس از حمله قارچها به ریشه گیاه معمولا گیاه در یکی از ۳وضعیت زیر قرار میگیره:
الف-اگر در اغاز بیماری باشد که توام با لکه کوچک سفید رنگ روی بدنه گیاهه در این مرحله هنوز پوسیدگی ریشه انقدرها زیاد نیست و کار برای جلوگیری از بیماری راحت تره تو این مرحله باید گیاه را در مکان سایه قرار داد و محلول قارچ کش را به گیاه داد وابیاری را قطع نمود و پس از ۱۵ روز دوباره محلول را به کاکتوس بدهیم .
ب-اگر بیماری پیشرفته باشد طوری که اکثر ریشه های گل را نابود کرده باشد (معمولا در این حالت کاکتوس به راحتی از خاک بیرون می اید)باید طبق روشی که گفته شد گیاه را در محلول قارچ کش فرو برد وسایر اقداماتیکه شرحش دادم انجام بشه.
ج-اگر بیماری در مرحله حادتر باشه طوریکه ریشه و قسمت پایین گندیده شده فورا قسمت گندیده را جدا کنید و کاکتوس را یا پیوند بزنید و یا اگر سایز گیاه مناسب باشه اونو ریشه دار کنید و دوباره بکارید اما اگر خواستید ریشه دار کنید بهتره پس از بریدن قسمت له شده کمی قارچ کش روی ان اسپری کنید.
مطلب پایانی اینکه گاهی اوقات قارچها به بدنه حمله میکنند و گیاه دچار لهیدگی میشه کاری که شما میکنید اینه که قسمت له شده را جدا کنید و کمی قارچ کش اسپری کنید البته تو این مورد میشه بجای قارچ کش از کف صابون هم استفاده کرد اما اگر از بنومیل استفاده میکنید اول مطمئن باشید که از جای مورد اعتماد میگیرید و ثانیا در مصرف زیاده روی نکنید!!!!
تهیه و تنظیم: آقا ابوالفضل سنایی
منبع:ویکی کاکتوس
