OverClock چیست و چگونه باید انجام داد؟

به OverClock یا OverClocking در اصطلاح عامیانه OC گفته میشود.

اگه ناشیانه انجام بشه، خطرناکه و ممکنه CPU یا هر قطعهی دیگهیی رو بسوزونه یا عمرش رو کم کنه.

اول از همه یه تعریف کوتاه از OC

OC یعنی، کارکشیدن از یک سختافزار، بیشتر از مقداری که سازنده آن، براش اعلام کرده . این سختافزار میتونه CPU، کارت گرافیک، Ram یا... باشه. ما روی CPU صحبت میکنیم. مثلاً کار کشیدن از CPU 1.0GHz

به اندازه 1.16GHz یک سوال پیش میآد که اگه میشه از CPU مثلاً 1 گیگ به اندازه 1.16 گیگ کار کشید، چه علتی داره شرکت سازنده اون رو به عنوان 1 گیگ بفروشه؟ این سوال دو تا جواب داره:

1- سرعتی که شرکت سازندهی CPU مثل اینتل یا AMD روی برچسب CPU مینویسه، سرعتی هستش که اون CPU در اون سرعت بهترین عملکرد رو داره و در سرعتهای بالاتر، عملاً مشکلاتی مثل عدم ثبات یا

گرمای زیاد یا... براش پیش نمیآد.

2- دلیل خاص اقتصادی داره. مثلاً تنوع محصول باید باشه. ممکنه همهی مشتریها پول CPU سریعتر رو نداشته باشن و... مثلاً Athlon 2500+ , 2600+, 3000+, 3200+ هیچ تفاوتی با هم ندارند مگر در Mutilplier.

همهشون از تکنولوژی 130nm استفاده میکنن و روی هستهی Barton ساخته شدن. اما تفاوت قیمتها خیلیه.

تقریباً هر CPU رو میشه OC کرد. مهم اینه که تا چه اندازه؟ این بستگی به شرایط داره. در واقع از دوتا جواب بالا، برای یک CPU ممکنه فقط یکیش درست باشه. یا یکیش نقش خیلی کمی داشته باشه. مثلاً تو همون

مثال بالا، احتمال این که بشه Athlon 3200+ رو OC کرد خیلی کمه. اما Athlon 2500+ رو بسادگی میشه 100 الی 300 تا بالا برد.

یک CPU رو تا چه حدی میشه OC کرد؟

این سوال جواب مشخصی نداره. مثلاً ممکنه 50MHz یا ممکنه 350MHz. کاملاً بستگی به شرایط داره . این شرایط را از چند جنبه میشه بررسی کرد:CPUهای یک جنس و مدل و ساخت کارخانه ها با هم فرقهایی

دارند.MotherBoard نقش خیلی مهمی داره. بعضی از MotherBoardها به اصطلاح OverClocking-Friendly هستن و کلاً برای OC کارها ساخته شدن . در هر صورت هر چه MotherBoard شما امکانات بیشتر و

پیشرفتهتری داشتهباشه طبیعتاً بهتر میتونید OC کنید. علاوه بر MotherBoard قطعات دیگه هم نقش دارن. مثلاً قدرت تحمل فرکانسهای بالاتر در RAM یا AGP یا کارت صدا یا ... مدلها و جنسهای مختلف با هم فرق

دارن. یک چیز مهم دیگه، سیستم خنککنندهی کامپیوتر شماست. وقتی یک CPU در سرعتهای بالا کار میکنه، باید ولتاژ به نسبت بالاتری بهش داد و همین ولتاژ بالاتر باعث تولید گرمای بیشتر میشه و باعث

سوختن یا کاهش شدید عمر مفید CPU بشه.

حالا OC رو چطور انجام بدیم.

اولا راهنمای MotherBoard وCPU را کاملا مطالعه کنید. باید وارد قسمت Setup (بایوس) سیستم بشوید،

یک نرمافزار مثل SiSoft Sandra روی سیستم نصب کنید که بتونید اطلاعات مربوط به سختافزار رو ببینید. حتماً باید دمای CPU و MotherBoard رو نشون بده. تو Setup بایوس هم قسمتی که دما رو نشون میده پیدا

کنید

سرعت CPU توسط دو چیز تعیین میشه. یکی سرعت باس سیستم یا FSB -Front side bus- و دیگری Multiplier که در FSB ضرب میشه و سرعت CPU بدست میآد. برای تغییر سرعت CPU باید یکی یا هردوی این

اعداد رو عوض کرد. از اونجایی که FSB علاوه بر تعیین سرعت CPU در تعیین سرعت ارتباط MotherBoard- با قطعات روی درگاه PCI و AGP همچنین Ram نقش داره، پس بهترین راه اینه که Multiplier رو بیشتر کنیم. اما

شرکتهای سازنده، پردازنده رو روی یک Multiplier قفل میکنند و تغییر اون دیگه تاثیری نداره.

بنابراین تنها چارهای که میمونه تغییر FSB هستش. برای تغییر FSB باید وارد Setup سیستم بشیم. در MotherBoard باید وارد قسمت IWILL Smart Settings بشم. شما هم اگه راهنمای مادربوردتون رو بخونید، حتماً

پیدا میکنید. البته تو مادربوردهای قدیمی Multiplier رو از طریق جامپر عوض میکردند



بعد از اینکه محل تعیین FSB رو پیدا کردین، کارتون شروع میشه. موقع تغییر FSB باید خیلی مراقب باشید. یک تغییرناجور میتونه همه چیز رو به هم بریزه و حداقلش اینه که سیستم دیگه بالا نمیآد و باید Setup رو

ریست کنید (حتماً قبل از شروع بکار، سایر تنظیمات مهم Setup رو یادداشت کنید. چون ممکنه نیاز باشه که بعد از ریست کردن، بعضی از تنظیمات رو از حالت پیشفرض خارج کنید.) پس حتماً باید FSB رو کمکم زیاد

کنید. مثلاً اولش 5 تا یا 10 تا و بعدش اگه مشکلی نبود کمکم ببرید بالا تا جایی که مشکلهای کوچیک کمکم بوجود بیان. اون وقت یکی یکی بیاریدش پایین تا مشکلی دیگه نباشه. منظورم از "نبودن مشکل" اینه که:

1.سیستم بدون هیچ مشکلی لود بشه
.
بهتره یک کمی تو ویندوز کار کنید تا مطمئن بشید بعد از مدتی هنگ نمیکنه و ثبات سیستم از بین نمیره.

2.دمای سیستم خیلی بالا نره
.
برای اینکه متوجه بشین بالا کجاست، قبل از زیاد کردن FSB، چندبار دمای سیستم رو در حالات مختلف، مثلاً بعد از اجرای برنامههای سنگین اندازه بگیرید. بهترین کار اینه که Burn-in

wizard توی SiSoftware Sandra رو سه چهار باری اندازه بگیرید تا دمای عادی و دمای حداکثر دستتون بیاد.


3.صدای خروجی اسپیکر عجیب و غریب یا عوض نشه.

و هر چیز غیرعادی دیگه.

اما در مورد MotherBoradهای Overclocking friendly

؛

مهمترین چیز توی این MB ها اینه که شما میتونید FSB رو بدون دغدغهی RAM و PCI & AGP افزایش بدید. یعنی MB فرکانس کار این قطعات رو مستقل از FSB و ثابت نگه میداره. (در حالت عادی FSB Bus برابر نصف

FSB و PCI Bus برابر یک چهارم اونه. یعنی اگه FSB رو از 133 برسونم به 160، AGP Bus از 66 میرسه به 80، یعنی 14 تا بالاتر و در این صورت کارت گرافیکی یا lazy میشه یا crazy!) بنابراین در این MBها تنها مانع سر

راه افزایش سرعت، دما و توان CPU هستش. شما هرچقدر هم اون رو خنک کنید، بالاخره توان CPU حدی داره.

حالا اگه ما FSB رو تا یه جایی بردیم و مشکل بوجود اومد، تنها راه اینه که دوباره کمش کنیم؟ باید بگم همیشه نه. در این حالت اول از همه باید بفهمید که مشکل از کدوم قطعه هستش؛ هارد، سیدی رام، کارت

گرافیک، رم یا ... برای فهمیدن این مورد، میتونید از آزمون و خطا استفاده کنید، یعنی راهحل هایی که میدم رو تک تک اجرا کنید و ببینید کدومشون جواب میده. یا همه رو اجرا کنید اگه مشکل حل شد، بعدش دونه

دونه به حالت قبل برگردونید ببینید کجا مشکل پیدا میکنه. اما قبل از همه چیز، اگه دما خیلی بالا نیست، بهتره ولتاژ CPU یعنی CPU Vcore Settings رو خیلی آهسته زیاد کنید، شاید جواب بگیرید.


اول در مورد رم: اگه مشکل از رم باشه یعنی رم تو فرکانسهای بالاتر جواب نده، میتونید سرعت اون رو کم کنید. برای تغییر اون باید توی راهنما یا Setup بگردید. از طریق DRAM Clock اون رو میتونیم تغییر بدیم که

سه حالت Host clock و Host clock+33 و Host clock-33 داره که باید در حالت سوم یعنی -33 قرارش بدم.

دوم در مورد هارد و سیدی رام: اگه مشکل از جانب یکی از این دو قطعه باشه، باید PIO mode یا DMA mode اونها رو تغییر بدید و پایینتر بیارید.

در مورد PCI و AGP، برای حل این مشکلها، گزینههایی مثل PCI Master 0 WaitState Write و AGP Master 1 WaitState Read/Write و AGP Fast Write رو غیرفعال میکنیم که کمی کار رو راه میندازه. البته این

موردها بسته به جنس و مدل MB شما ممکنه اسم دیگهیی داشته باشه یا اصلاً وجود نداشته باشه. پس حتماً راهنمای MBتون رو بخونید و یا توی سایتش دنبال اطلاعات اضافی بگردید. ممکنه MB شما چیزهایی

بیشتری برای تغییر داشته باشه. باید اونقدر با اینها به اصطلاح بازی کنید تا بهترین حالت از نظر سرعت و پایداری و ثبات سیستم و البته دما بدست بیاد. باز هم تاکید میکنم، اگه دما زیاد بالا بره، مثلاً از بین 50 و 60

درجه سانتیگراد بگذره، خطرناکه و CPU یا میسوزه یا عمرش کم میشه.

چیز مهمی که در مورد راهحلهای بالا باید بگم اینه که ممکنه این راهحلها کار کنن و سیستم بدون مشکل کار کنه، اما به احتمال زیاد ارزشش رو نداره. اگه هدف ما فقط سرعت بیشتر باشه، ارزشش داره اما اگه هدف ما

سیستمی با توازن بین سرعت و performance و قابلیت بیشتر باشه، ارزشش رو نداره که مثلاً بخاطر 20 مگاهرتز بیشتر، سرعت رم رو 33 تا (یک کم بیشتر یا کمتر) کاهش بدید. یا از هاردتون در حالتی پایینتر از چیزی

که تواناییاش رو داره استفاده کنید و سرعت انتقال اطلاعاتش رو کم کنید. در این حالت حتی ممکنه تاثیر افزایش سرعت از بین بره و سیستم کندتر بشه.

منبع :

شهر سخت افزار

واژه نامه و راهنما


Base Clock

کلاک پایه شامل فرکانس پردازنده و همچنین فرکانس رم شما می شود. این مورد، یکی از تنظیمات اصلی ای است که در این مقاله روی آن تمرکز می نماییم. کلاک پایه همچنین شامل موارد ریز، اما

مهمی می باشد که در زیر به توضیح آن پرداخته شده است.


CPU Multiplier

ضریب سرعت پردازنده، تاثیر مستقیمی بر روی فرکانس پردازنده شما دارد و مستقیما به کلاک پایه مربوط می شود.


این هم مثالی از ضریب سرعت پردازنده:

اگر کلاک پایه پردازنده ای 133 مگاهرتز باشد و Multiplier آن هم 21 برابر، آنگاه فرکانس کاری پردازنده برابر است با: 133 ضرب در 21 = 2.8GHz


RAM Multiplier

ضریب سرعت رم نیز بسیار شبیه مورد بالایی است. اگر برای کلاک پایه رم، همان 133 مگاهرتز را در نظر بگیریم و ضریب سرعت آن را 8، آن گاه فرکانس رم تقریبا برابر با 1066 مگاهرتز می شود.


Uncore frequency

این پارامتر هم یکی دیگر از موارد وابسته به کلاک پایه است. این مورد شامل هر چیزی که هسته نباشد، می شود. در این مورد راز موفقیت شما در این است که نسبت فرکانس بدون هسته با رم را

2:1 نگه دارید. یعنی هر زمان که Multiplier رم خود را دستکاری کردید، باید دو برابر آن را روی Uncore frequency انجام دهید تا سیستم شما پایدار باقی بماند.

این هم از پارامتر های مربوط به کلاک پایه، اما بحث به اینجا ختم نمی شود ، شما باید با پارامتر هایی که در تنظیم ولتاژ نقش اساسی دارند نیز آشنا شوید.


CPU Vcore

این مورد مستقیما با فرکانس پردازنده شما سر و کار دارد. معمولا باید همان موقع که مقدار Multiplier پردازنده را بالا و پایین می کنید، ولتاژ این قسمت را نیز تغییر دهید.


QPI or VTT Voltage

با تنظیم صحیح ولتاژ Quick Patch Interconnect - QPI می توانید تاثیر به سزایی در پایداری سیستم خود داشته باشید. این مورد به شدت، با کلاک پایه مرتبط است.


RAM or VDIMM Voltage

در این آموزش به شما توصیه نمی کنیم که ولتاژ رم را تغییر دهید، اما اگر هم این کار را انجام دادید، دقت نمایید که ولتاژ رم باید حداکثر نیم ولت بال تر از ولتاژ QPI باشد. در غیر این صورت ممکن است

موجب عدم پایداری شدید و یا آسیب رساندن به سیستم شود.


IOH Voltage

این پارامتر در واقع ولتاژ اسلات های PCI کارت گرافیکی است. تنظیم این پارامتر بستگی به تعداد کارت های گرافیکی سیستم شما دارد. پیش بینی می کنیم که یا به این ولتاژ دست نخواهید زد و یا

آن را یک بار برای همیشه تنظیم خواهید نمود.

منبع :

مناسب