ليگ با 18 تيم ، 16 يا 14 ؟

عزيز محمدي مقاله اي در خصوص نتايج حاصل از حرفه اي شدن ليگ ايران و تاثير آن بر تعداد تيم هاي حاضر در ليگ نوشته است .

به گزارش "ورزش سه" ، عزيز محمدي ، رئيس شوراي مرکزي اتحاديه فوتبال باشگاههاي ايران، مقاله اي در خصوص نتايج حاصل از حرفه اي شدن ليگ ايران و تاثير آن بر تعداد تيم هاي حاضر در ليگ نوشته که در اينجا به آن مي.پردازيم :

امروزه در برگزاري مسابقات ورزشي در دنيا دو سيستم کاملاً متفاوت وجود دارد که از آن به ليگ باز (سيستم اروپايي) و ليگ بسته (سيستم آمريکايي) ياد مي کنند. در ليگ هاي باز، در هر سال ضعيف ترين تيم هاي ليگ برتر جاي خود را به تيم هاي برتر دسته پائين تر داده که از آن به نظام سقوط و صعود تعبير مي کنند. اين گردش تيم ها اثرات مالي عظيمي براي تيم ها و مالکان آنها بر جاي مي گذارد. حق پخش تلويزيوني، آگهي هاي تجاري، اسپانسرهاي مالي و بليط فروشي به نحو فاحشي در اثر سقوط تيم ها کاهش مي يابد. تيم هاي سقوط کننده ناچار از فروش بازيکنان بزرگ و گرانقيمت خود بوده و بلافاصله با خطر تنازع بقا مواجه مي شوند. اما در ليگ هاي حرفه اي در آمريکا نظير بسکتبال، بيسبال و هاکي روي يخ صعود و سقوطي وجود نداشته و هيچگونه مجازات شديد براي کسب نتايج ضعيف در سالهاي متمادي وجود ندارد و ارزش مالي تيم هاي بازنده در همان حد تيم هاي برنده مسابقات باقي مي ماند. با عضويت در ليگ، ارزش سهام تيم ها تا حد بسياري محفوظ باقي مي ماند و تيم ها درآمد حاصل از مسابقات را مابين خود تقسيم نموده و مقررات سختگيرانه اي براي ورود ساير تيم ها به ليگ وضع مي کنند. براي مثال، در ليگ حرفه اي بسکتبال براي داشتن تيمي در ليگ و ارتقاء از ليگ هاي پائين تر، شانس بسيار کمي وجود دارد که مستلزم برخورداري از معيارهاي مالي و زيرساختي تعيين شده و جلب رضايت ساير تيم هاي شرکت کننده در ليگ مي باشد.


اتحاديه فوتبال اروپا (يوفا) در اقدامي جديد در سطح اروپا، درسال 2004 حضور در ليگ هاي اروپايي را منوط به داشتن مجوز نمود. يعني اگر تيمي واجد شراط تعيين شده براي کسب مجوز نبود هر چند که از لحاظ ورزشي اجازه شرکت در مسابقات را بدست آورده باشد از حضور در مسابقات محروم مي شود. تاکنون 49 تيم به دليل عدم دريافت مجوز حق شرکت در ليگ هاي اروپايي را از دست داده اند که شامل تيم هايي از ارمنستان، اسلووني، جمهوري ايرلند، بوسني، بلغارستان، قزاقستان، صريستان و يونان مي شود.


به تعبيري ديگر، با اعمال قوانين اخذ مجوز حرکتي عمده از سمت ليگ هاي باز به سوي ليگ هاي بسته در سطح جهاني صورت گرفته است. با اعمال قوانين سختگيرانه صدور مجوز شايد تعداد تيم هاي بسيار کمي بتوانند مجوز براي حضور در مسابقات کسب نموده و اين احتمال وجود دارد که ليگ حالتي کاملاً بسته به خود بگيرد. اجراي مقررات اخذ مجوز تحت نظارت عاليه فيفا خواهد بود و کنفدراسيون فوتبال آسيا تا سال 2013 ناچار از راه اندازي آن مي باشد و عدم رعايت يکي از الزامات از نوع a منجر به رد شدن درخواست مجوز خواهد شد. فصل 1393 – 1392 اولين سال راه اندازي سيستم مجوز حرفه اي در ليگ برتر ايران است. با آنکه باشگاه ها در تهيه مدارک جهت حرفه اي سازي تلاش بسياري داشته اند اما afc داشتن استاديوم a را شرط اساسي براي دريافت مجوز تعيين نموده است که در حال حاضر تنها 14 باشگاه مي توانند مجوز حرفه اي را دريافت دارند. بحث راجع به تعداد تيم ها براي ليگ سال بعد بدون در نظر گرفتن قانون مجوز حرفه اي غير کارشناسي بوده و اگر تغيير عمده اي در وضعيت استاديوم ها صورت نپذيرد به نظر مي رسد بايد منتظر ليگي با 14 تيم باشيم.


بررسي تعداد تيم هاي حاضر در ليگ هاي دنيا، نحوه برگزاري مسابقات و تعداد تيم هاي صعود کننده و سقوط کننده مي تواند تا حدي کمک کننده باشد.


به طور کلي در کشورهاي اروپايي 29 ليگ داراي 2 دور مسابقه، 7 کشور با 3 دور مسابقه و در 9 کشور که تعداد تيم ها کمتر از 10 مي باشد داراي 4 دور مسابقه مي باشند. در 4 % ليگ ها هيچ تيمي سقوط نمي کنند، در 8 % تنها يک تيم، در 51 % ليگ ها 2 تيم ، در 31 % ليگ ها 3 تيم و در 6 % ليگ ها بيش از 3 تيم در پايان هر فصل به دسته پائين تر سقوط مي کنند.


در مورد تعداد بازي ها در هر فصل مسابفات، با توجه به آنکه استاندارد رسمي در اين مورد وجود ندارد اما در عمل با رعايت توصيه فني يوهان کرويف در اروپا که براي هر بازيکن حرفه اي انجام 100 دقيقه مسابقه رسمي باشگاهي در هفته را پيشنهاد نموده و با درنظر گرفتن 45 هفته طول يک فصل، هر بازيکن حرفه اي بايد در50 مسابقه رسمي باشگاهي در سال شرکت نمايد تا در حد مطلوب آمادگي جسماني قرار داشته باشد. در حال حاضر تعداد مسابقات در ليگ برتر ايران، جام آزادگان و جام حذفي به مراتب کمتر از اين تعداد بوده که از سويي موجب افزايش آسيب ديدگي بازيکنان و از سويي ديگر موجب زيان باشگاه ها شده که در صورت کاهش تعداد تيم ها ناچارند حقوق بابت تعداد کمتري مسابقه بپردازند. با توجه به گستردگي فوتبال در ايران، 18 تيمه بودن ليگ برتر ايران بهترين گزينه بوده و دلايلي چون ميزان بدهي باشگاه ها يا نبود امکانات را نمي توان توجيه مناسبي دانست زيرا هيچ تضميني وجود ندارد که در صورت سقوط تيم هاي پر امکاناتي نظير ذوب آهن، پيکان؛ آلومينيوم يا صنعت نفت تيم هايي با امکانات بهتري جايگزين آنها شوند ضمن اينکه از هنگامي که باشگاه ها از ليگ برتر سقوط مي نمايند اگر در ليگ برتر ارزش برند باشگاه حدود 8 ميليارد تومان باشد به زير 1 ميليارد تنزل مي کند و اين امکان وجود دارد که مالکين باشگاه از ادامه باشگاه داري به خاطر ضرر وارد خودداري نمايند و در نتيجه باشگاه هاي ريشه دار در درازمدت از بين خواهند رفت.


در حاليکه در کشورهايي نظير انگليس علاوه بر مسابقات ليگ و جام حذفي مسابقات جام اتحاديه نيز برگزار مي شود که متوسط انجام مسابقات را به مرز 50 مسابقه در سال مي رساند يا در ژاپن، در کنار مسابقات ليگ ژاپن که با حضور 18 تيم مي باشد، مسابفات ليگ امپراطوري با حضور 80 باشگاه نيز برگزار مي شود. ليگ هاي غير فوتبالي دنيا نظير ليگ ملي بسکتبال (nba) داراي توان برگزاري 2500 مسابقه در فصل عادي مسابقات هستند و به نظر مي رسد ما از انجام 306 مسابقه در سال عاجز بوده و تنها به دليل عدم برنامه ريزي درست و گوش فرا دادن به خواسته هاي معقول و غير معقول مسئولين تيم ملي و پاک کردن صورت مسئله، درصدد کم کردن از تعداد تيم هاي حاضر در ليگ برتر هستيم بدون آنکه به نظر مديران باشگاه ها که بيش از همه در اين امر ذينفع هستند را مد نظر قرار دهيم. با جرأت مي گويم که اگر قوانين صدور مجوز حرفه اي به درستي اجرا شود و از ورود تيم هاي بدون امکانات به ليگ برتر جلوگيري شود، ليگ برتر ايران را مي توان به راحتي با 20 تيم برگزار نمود چرا که از نظر زمان بندي مي توان مسابقات ليگ و جام حذفي را از اواخر تير ماه شروع و در ارديبهشت ماه به پايان رساند و اردوهاي تيم ملي و مسابقات ليگ قهرماني آسيا را نيز در نظر گرفت.