تجهیزات لازم
یک آکواریوم گیاهی معمولا از چندین بخش تشکیل می شود که هر کدام ویژگی های خاص خود را دارد :
1 – فیلترRO
2 – سیستم فیلتراسیون
3 – سیستم روشنایی
4 – سیستم گاز دی اکسید کربن
CO2 5 – کود و شن مخصوص جهت پوشش کف آکواریوم
6 – چوب حهت تزیین و دکوراسیون داخلی آکواریوم
7 – تست کیت جهت تست شرایط شیمیایی آب
8 – بخاری با توجه به نیاز ( در هوای سرد )
9 – سایر وسایل مانند مگنت شیشه پاک کن و پنس برای کاشت گیاهان و قیچی استیل .
فیلتر RO
یکی از مهمترین و مقدماتی ترین نیازهای آکواریوم های گیاهی حرفه ای آب پاک و دارای کمترین آلایندگی ها است . آب شهری علاوه بر کلر و کلرامین حاوی انواع فلزات مضر برای آبزیان است . به همین دلیل بهترین گزینه برای آکواریوم های گیاهی استفاده از فیلترهای RO ( اسمز معکوس ) برای داشتن آب فیلتر شده می باشد .
در صورت عدم استفاده از آب فیلتر شده حتما از محصولات آماده سازی آب – به آب شهری اضافه نمایید تا کلر و کلرامین و فلزات سنگین از آب حذف شوند . محصول Biotopole یک کاندیشنر مناسب از شرکت jbl است که علاوه بر حذف مواد مضر آب به دلیل داشتن ویتامین B و عصاره گیاه آلوئوورا مقاومت ماهی را در مقابل انواع عوامل بیماری زا افزایش می دهد .
سیستم فیلتراسیون
سیستم فیلتراسیون قلب تپنده آکواریوم هست که حیات آبزیان به آن بستگی دارد . در واقع سیستم فیلتراسیون مسئول تامین شرایط زیستی مناسب جهت ادامه حیات آبزیان در آمواریوم می باشد . در این سیستم باکتری های مفید بسیاری رشد و تکثیر می یابند که با تجزیه مواد دفعی ماهیان و باقی مانده غذا و یا برگ های پوسیده گیاهان در آمواریوم مانع از سمی شدن آب و مرگ آبزیان می شوند . این عمل باکتری ها در فرآیندی معروف به نام چرخه نیتروژن صورت می پذیرد . در طی این چرخه آمونیاک تولیدی از منابع مختلف مانند مواد دفعی و باقی مانده ی غذای ماهیان توسط گروهی از باکتری ها به نیتریت و سپس توسط گروه دیگری از باکتریهای مفید به نیترات تبدیل می شود . این عمل را فیلتراسیون بیولوژیک آکواریوم نیز مینامند . محصولاتی مانند کپسول باکتوزیوم و محصول دنیترول حاوی باکتریهای مختلف مسئول چرخه نیتروژن هستند . استفاده از این محصولات پس از راه اندازی و آبگیری آکواریوم به کامل شدن چرخه نیتروژن و اصطلاحا جا افتادن آن کمک می کنند .
باکتری ها جهت رشد و تکثیر به فضای مناسبی نیاز دارند که مواد فیلتری ( مدیا ) تامین کننده چنین فضایی می باشند . به مواد متخلخل توپی شکل و یا استوانه ای سرامیک مانند که توسط شرکت های مختلف با مارک های متفاوت ساخته شده و به بازار ارایه می شوند مدیا یا مواد فیلتری می گویند . هر چه درجه تخلخل این مواد بیشتر باشد فضای بیشتری را در اختیار باکتری های مفید مسئول چرخه نیتروژن قرار میدهند و از کیفیت بالاتری برخوردارند . در واقع این مواد محل زندگی و خانه باکتری های مفید می باشند .
دو محصول موفق از شرکت JBL با نامهای میکرومک Micromec و Sintomec نمونه ای از این مدیاها هستند . میکرومک بصورت دانه های گرد بسیار متخلخل است که هر لیتر آن ( بسته ) فضایی در حدود 1500 متر مربع در اختیار باکتریهای مفید قرار میدهد و سینتومک نیز بصورت حلقه های استوانه ای است که هر لیتر آن در حدود 1200 متر مربع فضای خالی دارد .
علاوه بر فیلتراسیون بیولوژیک میتوان از فیلتراسیون مکانیکی و شیمیایی آب نیز استفاده کرد . استفاده از اسفنج و فیلتر وول یا پد که معمولا به اشتباه پشم شیشه نیز معروف است در سیستم فیلتراسیون با جذب مواد معلق در آب – فیلتراسیون مکانیکی آب را انجام می دهد . برای فیلتراسیون شیمیایی آب در صورت نیاز از کربن یا ذغال اکتیو و همچنین مواد جذب کننده فسفات سلیکات و نیترات استفاده می شود . ( در تانک های گیاهی از ذغال اکتیو استفاده نمیشود . علت آن جذب کود از آب می باشد که در این صورت کود دهی به گیاهان بی معنی خواهد بود ) . سطح بالای فسفات و نیترات و سیلیکات موجب رشد جلبک های ناخواسته و دیاتوم ها می شود که این موضوع در کنار کاستن از زیبایی آکواریوم در مواقعی موجب از بین رفتن گیاهان نیز می شود زیرا این جلبک ها مهاجم بوده و با مصرف مواد مغذی موجود در آب موجب تضعیف و در نهایت از بین رفتن گیاهان می شوند . یک از محصولات جالب موجود در بازار – سیلیکات گیر شرکت JBL است که به صورت همزمان سیلیکات و فسفات آب را جذب میکند . شرکت ماهیران نیز محصولات مشابهی برای فروش بسته بندی میکند .
سیستم روشنایی مناسب
یکی از تجهیزات پایه و اصلی برای آکواریوم های گیاهی آب شیرین سیستم روشنایی آن است . مبحث نور بدلیل تخصصی بودن بیشترین سردرگمی را در نزد علاقه مندان به آکواریوم گیاهی ایجاد میکند .
لامپ های موجود در الکتریکی ها مخصوص مصارف عمومی ساخته شده اند و برای آکواریوم های گیاهی کارآیی ندارند . لامپ های مناسب آکواریوم می بایست دارای ویژگی هایی باشند که برای ایجاد چنین مشخصاتی شرکت های سازنده متحمل هزینه های بسیاری می شوند . به همین دلیل معمولا این قبیل لامپ ها از قیمت بالاتری برخوردارند . چشم انسان قادر به تفکیک نور و مشاهده نورهای تشکیل دهنده یک نور واحد نیست . بعنوان مثال نور سفید از هفت رنگ تشکیل شده است ولی بازتاب نهایی آن تنها به یک رنگ سفید دیده میشود . در یک نور نهایی مثل نور سفید نورهای مختلف با طول موج های متفاوت وجود دارد . برای تشخیص ویژگی های نور مورد نظر از کلوین استفاده میشود و مشخص میکند که از چه نورهایی و به چه میزان در این لامپ وجود دارد . لامپ 14000 کلوین در مقایسه با یک لامپ 20000 کلوین از نور آبی کمتری برخوردار است و به همین ترتیب لامپ 6500 کلوین از لامپ های فوق نور آبی کمتری دارد اما در مقابل از تمام نورهای موجود در طیف نوری در آن وجود دارد . لامپ 20000 کلوین در ترکیب نوری خود از میزان نور قرمز بسیار ناچیزی برخوردار است و در مقایسه لامپ 14000 کلوین دارای نور آبی کمتر و میزان نور قرمز بیشتری است . در واقع درجه کلوین یک نور مشخص میکند که از چه نورهایی با چه طول موجی در آن وجود دارد . بهترین نور برای تمام گیاهان نور طیف کامل 6500 کلوین است . زیرا از تمام رنگها به صورت متناسب در ترکیب خود دارد .
گیاهان برای انجام عمل فتوسنتز به دو طیف از نورها به رنگ های آبی ( 400 نانو متر ) و قرمز ( 700 نانو متر ) نیاز دارند . البته گیاهان آب شیرین به دلیل محل زندگی خود به نور قرمز بیشتری نیاز دارند . برای سنجش میزان این دو رنگ نور در لامپ ها از واحد پار استفاده میشود . بعنوان مثال لامپ های طیف کامل 5500 الی 6500 کلوین که به لامپ های Day light معروف هستند دارای بالاترین پار میباشند .
همچنین سایر لامپ های طیف کامل که معمولا تا 10000 کلوین رنگ نور دارند نیز از میزان پار مناسبی برخوردارند . دقت داشته باشید که با ترکیب لامپ های مختلف میتوان به میزان پار مناسبی در آکواریوم دست یافت .
لامپ های فلورسنت T8 و T5
حرف اختصاری T بیانگر میزان ضخامت لامپ مورد نظر است . لامپ های T5 دارای 5/1 سانتی متر ضخامت و لامپ های T8 دارای 5/2 سانتی متر ضخامت هستند . از نظر نوع ساخت ، لامپ های T5 از تکنولوژی و کیفیت ساخت بالاتری برخوردار بوده و به همین ترتیب شدت نور و مصرف بالاتری نیز دارند . گونه ای از لامپ های T5 نیز وجود دارد که به لامپ های HO ( High Output ) به معنی خروجی بالا معروف هستند . این دسته از لامپ ها دارای شدت نور و کیفیت بالاتری هستند و در صورت راه اندازی با ترانس های ویژه ی خود نوری قابل مقایسه با لامپ های متال تولید خواهند کرد .
شرکت jbl هر دو گروه لامپ های T8 و HOT5 را با بالاترین کیفیت تولید و عرضه می کند تا نیازهای مختلف آکواریوم داران را پاسخگو باشد . این شرکت برای آکواریوم های گیاهی سه گروه از لامپ های فلوروسنت را در سایزهای مختلف تولید می کند که به صورت ترکیبی مورد استفاده قرار میگیرد . لامپ های طیف کامل SOLAR TROPIC و SOLAR NATURE این شرکت دارای بالاترین CRI بوده و برای رشد گیاهان بهترین عملکرد را دارند . همچنین لامپ SOLAR COLOR این شرکت نیز مخصوص فتوسنتز طراحی و عرضه شده است . این لامپها از قیمت بالایی برخوردارند و کمیاب هم میباشند .