در دهستان یافت از توابع بخش هوراند شهرستان اهر، نزدیک روستاهای «گنجویه» و «قره آغاجلو»، برفراز کوهی مرتفع و صخره*ای، قلعه و زندان قهقهه(کهن دژ)ساخته شده است.از روستای گنجویه و قره آغاجلو تا دامنه قلعه قهقهه حدود 3 کیلومتری راه کوهستانی است. در سمت شمالی این قلعه هفت برج و بارو بنا شده که با دیوارهای بلند و محکم محصور است. راه ورود به قلعه طوری ساخته است. راه ورود به قلعه طوری ساخته شده که بیش از یک نفبر نمی*تواند از آن بگذرد و قلعه از سه طرف(جنوب، شرق و غرب)با دیوارهای بسیار بلند و صخره*ای مشرف بر پرتگاهی طبیعی و خطرناک محصور شده است. این قلعه در دوره صفویه محل نگهداری مجرمین سیاسی بوده است. در اوایل حکومت صفویه همیشه عده*ای از شاهزادگان درجه اول و رجال بزرگ داخلی در این محل تحت*نظر و زندانی بوده*اند.شاه اسماعیل دوم، القاص میرزا و سام میرزا(نویسنده کتاب تحفه سامی)از جمله کسانی بودند که به فرمان شاه تهماسب اول، سال*ها در این قلعه زندانی بودند. غیر از شاهزادگان، افراد بانفوذ و قدرتمندی چون خان احمد گیلانی و امیرخان ترکمان، فرمانروای آذربایجان به امر سلطان محمد خدابنده زندانی این قلعه کوهستانی بوده*اند.همچنین عده*ای از امرای گرجی، لزگی، ترک، عرب و ارمنی نیز در این قلعه زندانی بوده*اند. در زمان شاه تهماسب اول در واقع خطر، خزاین سلطنتی صفویه از تبریز و قزوین به این محل انتقال می*یافت.آخرین واقعه مهمی که در این قلعه روی داد، طغیان زندانیان قلعه در سال 1019 هجری قمری بود. عده*ای از اسرای عثمانی همراه با محافظان و نگهبانان،قلعه را در اختیار گرفتند و بعد از دو ماه مقاومت مسلحانه در برابر سپاه شاه عباس، سرانجام با تسخیر قلعه توسط سربازان شاه تمامی آنها به قتل رسیدند.قلعه و زندان قهقهه مانند قلعه پیغام کلیبر از سه حصار متداخل تشکیل شده است. حصارها علاوه بر تعیین حدود قلعه جهت تکمیل دیواره*های سنگی کوه تعبیه شده*اند و نشان می*دهد کوهی که قلعه دست نیافتنی است. زندان قلعه اتاقی است که در بدنه دژ ساخته شده است، طوری که سه دیوار آن مشرف به پرتگاه است و از یک طرف به داخل قلعه راه دارد و در سمت شمال*غربی برجی هشت ضلعی برای دیده*بانی ساخته شده است. از دامنه کوه تا فراز قلعه راهی تنگ و سربالا به طول نیم فرسنگ کشیده که حتی یک نگهبان و تفنگچی هم می*تواند به راحتی از آن دفاع کند.

گردآورنده: HEAVENLY
منبع: http://www.irandeserts.com