زیره سیاه

[علی بختیاری]

قسمت. مورد استفاده. داروي. زيره. سياه. ميوه. آن. است. که. در تيره. ماه. سال. دوم. باقطع. کامل. گياه. صورت. مي.گيرد و مي.گذارند تا برسد.

نام.هاي. رايج. زيره سياه:زيره.، زيره. رومي.، زيره کرماني.، شاه.زيره.، کرويا، کمون. رومي.،قرنباد.

زيره. سياه. گياهي. است. دوساله. که. ارتفاع. آن. به. 30 تا 80 سانتيمتر مي.رسد، ريشه.اش. راست. و دوکي. شکل. و گوشت.دار و ساقه.اش. بي.کرک. و شفاف. است. و برگ هايش. به. رنگ. سبز و در قسمت. فوقاني. ساقه. داراي. دمبرگ. کوتاهي. است. که.انتهاي. آن. به.صورت. غلافي. ساقه. را فرامي.گيرد، گل. آذين. آن. چتر مرکب. و گل هايش. کوچک. و سفيد رنگ. است. و ميوه.اش. بيضي. شکل. به. رنگ. قهوه.اي. تيره. يا مايل. به. زردو شفاف. است. و زيره در کرمان بيشترين سطح کشت را دارد.

ترکيبات شيميايي

زيره. سياه. حاوي. تانن.، موم.، مواد رزيني.، يک. روغن. ثابت. سبزرنگ.، موسيلاژ، مواد قندي.، مواد ازته. و اسانس. که. شامل. دي.هيدروکاروئول.، نوعي. ترپن. به.نام.کارون. و دونوع. ستن. مي.باشد.
قسمت. مورد استفاده. داروي. زيره. سياه. ميوه. آن. است. که. در تيره. ماه. سال. دوم. باقطع. کامل. گياه. صورت. مي.گيرد و مي.گذارند تا برسد.

خواص. و اثرات. دارويي.

طبع. زيره. سياه. خيلي. گرم. و خشک. است..
زيره. سياه. داراي. خواص. مدر، بادشکن.، مقوي.، زيادکننده. شير، قاعده.آور، نيرودهنده.، ضد کرم.، هضم. کننده.، ضد تشنج.، قابض.، معرق.، مقوي. معده.، قاطع. اسپرم. است..

زيره. سياه. در موارد بلع. هوا، نفخ. شکم.، برطرف. کردن. سوءهاضمه.، تسهيل. هضم. غذا، دل. پيچه. کودکان.، انگل. معده. و روده.، دفع. بادهاي. کليه. و مثانه.، تنگي .نفس.، خفقان. سرد، سکسکه. نفخي.، استسقاء به.کار مي.رود.

زيره. يک. داروي. سنتي. براي. رفع. سوءهاضمه. خصوصاً نفخ. شکم. است..
خوردن. زيره. يا روغن. آن. در رفع. سوءهاضمه. و دل. دردهاي. کودکان. مفيد است..
زيره. داراي. خاصيت. ضدگرفتگي. دارد و براي. رفع. گرفتگي.هاي. دوران. قاعدگي.مفيد است..

مقوي. بدن. و چاق. کننده. است.. معده. را گرم. و تقويت. مي.کند و کرم. تنيا را دفع.مي.کند. و اثر قابل. ملاحظه.اي. در جلوگيري. از ايجاد بادهاي. اضافي. در روده. و درمان.اسهال. دارد.

دم. کرده. يک. قاشق. مرباخوري. ميوه. له. شده. زيره. سياه. در نيم. ليتر آب. جوش.براي. تنبلي. اعمال. گوارشي. 2 ـ 1 گرم. ، بي.اشتهايي.، باد يا درد روده. مصرف. مي.شود و دانه. زيره. را يا مي.جوند و يا از گرد گياه. مخلوطي. در آب. ميل. مي.نمايند.

مصرف دم کرده زيره سياه و يا جويدن آن در رفع و کاهش دردهاي ناشي از قاعدگي، دردهاي روده وبي اشتهايي بسيار مؤثر است، براساس تحقيقات انجام شده توسط " دانشجويان دانشگاه آزاد و اعضاء هيئت علمي دانشگاه علوم پزشکي گرگان، مصرف زيره سياه يا روغن آن در رفع سوء هاضمه و دل دردهاي کودکان و تنگي نفس نيز، کاربرد فراواني دارد، اين گروه با تحقيقات خود دريافتند: دم کرده زيره سياه همراه با گياه " اوجي " در رفع اسهال، نفخ و سندرم تحريک پذيري روده مفيد است و بررسي ها نشان داد که اين گياه داراي خواص ضد عفوني کنندگي، ضد کرم، .ضد تشنج و شل کننده عضلات بوده و مقوي و نيروبخش است؛ بنابراين مصرف آن به افراد داراي مشکلات مذکور توصيه مي شود.

مطلبی از كتاب "خواص خوراكی ها " ، نوشته : دكتر غیاث الدین جزایرى كه خواص زیره از زبان خود زیره بیان شده است. بنابراین از طرز گفتاری متن تعجب نكنید.

من ((زیره )) هستم :
من سوغات كرمان زیره هستم . در فارسى به من ((زیره ))، در عربى به من ((سنوت )) مى گویند و در كتاب هاى گیاه شناسى قدیم

((كمون )) خوانده شده ام ، و در زبانهاى اروپایى نام من با كمى تغییر از كمون گرفته شده است ، زادگاه اولیه نوع سیاه من كرمان

است واینكه بعضى از مولفین اروپایى و مترجمین ایرانى منشا مرا مصر علیا نوشته اند صحیح نیست ، فقط نوعى از ما كه به

كمون نبطى معروف است از قدیم در سواحل رودخانه نیل خاكسترى است فرق بسیار است . از جمله اینكه من شكم را جمع مى كنم

و نوع نبطى به آن لینت مى دهد. زراعت من به آب زیاد احتیاج ندارد و كشاورزان كرمان به جاى اب وعده آنرا مى دهند در صورتى كه

محصولى كه در كنار رودخانه نیل به عمل مى آید. از آب زیادترى بهره مند مى شود.

خاصیت هورمونى و ضد عفونى كننده و قدرت میكرب كشى من خیلى زیادتر از انواع دیگر است ، من داراى انواع مختلف به رنگهاى سیاه

، سبز، صورتى ، زرد و قهوه اى و سفید خاكسترى هستم .

بذر انواع ما بیضى دراز است و همگى داراى یك اسانس روغنى فرار مخلوط از چند تركیب دارویى و مواد موثره بوده و همراه آن مقدارى

تانن - رزین - صمغ و نوعى الكل و تركیبات كوچك ازت دار است

. اروپاییان مرا مانند ادویه به غذا میزنند و پنیر را با آن خوشبو و حفظ مى نمایند و یك نوع نان با آن مى پزند و اعراب بذر ما را با عسل و

فلفل مخلوط كرده ، معجونى جهت تقویت قوه باه درست مى

كنند. میوه من استعمال داخلى دارد و هم خارجى - بادشكن و جمع كننده رطوبت است ، مقوى معده - امعاء كبد بوده ، اشتها را تحریك

مى كند. جلوى سكسكه را میگیرد، ورم طحال و اسهال را

معالجه مى كند. به علت داشتن هورمون جنسى ، شهوت را بر مى انگیزد و شیر مادران را زیاد مى كند. عادت ماهانه زنان را باز مى

كند و به موقع آنرا بند مى آورد. عرق را زیاد مى كند و بوى بد آنرا برطرف مى سازد. پرندگان مخصوصا كبوتر به بوى دانه سیاه من

علاقمندند و اگر آنرا در لانه كبوتر بگذارید، زود مانوس شده و هر كبوترى كه بوى آنرا بشنود، به سوى لانه مى آید.


منبع : تابناک