گل میمون
گل میمون
Snapdragon
Antirrhinum majus
Scrophulariaceae
بومی مدیترانه است . به خاطر شکل خاص گل که مشابه دهان حیوانات است Snapdragon نامیده شده است . از گیاهان چند ساله است که اغلب به صورت یکساله استفاده می شود . گیاهی است که قسمت هوایی آن در سرما از بین می رود و در سال بعد می توان از ریشه های آن استفاده کرد و چنانچه در زمین نگهداری شود در سال دوم خیلی سریع تر از گل های تازه کشت شده گل می دهد . در واقع باید گفت این گیاه در مناطق با زمستان های سرد به صورت یکساله و در نواحی با زمستان نه چندان سرد ( حداقل دمای زمستان 10 درجه سانتی گراد ) به صورت دو ساله کشت می شود و در سال دوم محصولی خوبی می دهد . در سال های بعد مرغوبیت خود را از دست می دهد . ارقامی نیز یافت می شود که در شرایط مطلوب چندین سال دوام آورده و به صورت دائمی کشت و کار می شود .
گل میمون دارای 5 گلبرگ است که مجموعا به صورت دولب در آمده اند . لب پایینی از 3 گلبرگ و لب بالایی از 2 گلبرگ تشکیل شده است که همیشه بسته هستند و به صورت دهانی در آمده که با فشار دادن طرفین لب دهان باز می شود . حشرات و مورچه ها نمی توانند به داخل دهان راه یابند ولی زنبور عسل با مهارت خاصی وارد گل می شود و از شهد آن استفاده می کند . البته واریته هایی از این گیاه وجود دارد که دهانه گل آنها همیشه باز است . گل ها در انتهای ساقه گل دهنده به صورت خوشه قرار دارند . برگ ها نیزه ای شکل ، صاف ، به رنگ سبز تیره تا ارغوانی و معمولا متقابل هستند .
گل میمون از نظر ارتفاع به 3 دسته کوتاه ( 20 سانت ) ، متوسط ( 45 سانت ) و پا بلند ( 65 سانت ) تقسیم می شوند .
امروزه فرم تتراپلوئید آن با استفاده از کلشی سین به دست آمده که دارای گل های درشت بوده و ارتفاع آن به 90 سانتی متر می رسد . ارقام پا بلند برای گل بریدنی مناسب هستند و نیاز به قیم دارند . از خصوصیات گل میمون همانند گلایول ، حساسیت ژئوتروپسیم است که در شاخه های گل بریده باید دقت کرد به صورت عمودی حمل و نقل شوند . انواعی که به عنوان بریدنی استفاده می شوند از نظر شرایط به چهار گروه تقسیم می شوند .
الف - سری زمستانه :
در شرایط روز کوتاه ، نور کم و دمای شبانه 7 تا 10 درجه سانتی گراد گل می دهند .
ب - گلدهی در اواخر زمستان و اوایل بهار :
در شرایط روز کوتاه ( اما نه به کوتاهی گروه اول ) نور متوسط و دمای شبانه 10 تا 13 درجه سانتی گراد گل می دهند .
ج - سری بهاره :
در طول روز متوسط تا طویل ، نور متوسط تا زیاد و دمای شبانه 13 تا 16 درجه سانتی گراد گل می دهند .
د - سری تابستانه :
در طول روز بلند ، نور زیاد و دمای شبانه بالاتر از 16 درجه سانتی گراد گل می دهند .
گلدهی :
اگر بذر کاری در مرداد باشد و نشاء در پاییز به زمین منتقل شود در سال اول گل های خوبی می دهد ولی اگر اوایل بهار بذر کاری و یا نشاء منتقل شود سال اول گل نمی دهد و یا اینکه گل های ریز می دهد . میمون از اواخر بهار تا پاییز یعنی تا سرد شدن هوا گلدهی دارد . در مناطق گرمسیری در تمام مدت پاییز و زمستان گلدهی دارد .
نیاز ها :
گل میمون خیلی آفتاب دوست ولی به سایه نیز مقاوم است . برای گلدهی مطلوب حد اقل نصف روز آفتاب نیاز دارد . رطوبت خاک جهت تندش بذر و بعد آن باید در حد ظرفیت زراعی باشد تا تهویه خوب انجام شود ، چون به تهویه خاک بسیار حساس است . به هم زدن سطح خاک به خصوص در اوایل رشد و مبارزه با علف های هرز می توتند به قوی شدن بوته ها کمک کند . از نظر دما قادر است تا دمای 10 درجه سانتی گراد را تحمل کند و در دمای پایین تر اسیب می بیند . دما همچنین می تواند روی جذب آب توسط ریشه ها تاثیر بگذارد . وقتی دمای خاک اطراف ریشه ها پایین باشد در صبح های آفتابی زمستان گیاه پژمردگی نشان می دهد که به علت کاهش جذب آب توسط ریشه است . چیدن گلهای کهنه و پژمرده به اضافه شدن دوره گل دهی کمک فراوانی می کند . برخی گل کاران یک یا دو بار گیاه را سر زنی می کنند که باعث ایجاد شاخه های جانبی متعدد می شود . بعد از این کار بهتر است مقداری کود سرک داده شود تا امکان رشد شاخه های فرعی فراهم شود .
افزایش :
به وسیله بذر و قلمه افزایش میابد . در جاهایی که زمستان ملایم دارند در پاییز و در مناطقی که زمستان سرد دارند در بهار بذر کاری انجام می شود . بذر ها برای تندش نیاز به نور داشته و در سطح کاشته می شوند و برای حفظ رطوبت اطراف بذر روی محل کاشت را با شیشه یا پلاستیک می توان پوشاند . کشت آن می تواند مستقیما در زمین اصلی بعد از رفع خطر سرمای صورت گیرد و برای تولید گیاه زودرس باید زودتر در گلخانه یا شاسی کشت شود . در مناطقی که زمستان خیلی سرد ندارند ممکن است گیاه تا سال بعد باقی بماند و سال آینده گل بدهد . ولی ترجیح داده می شود گیاه از بذر تهیه شود . چون بذر گل میمون ریز است موقع کاشت باید آنرا با کمی ماسه نرم و خشک مخلوط کرد و آنرا در زمین پاشید . در مناطق با زمستان ملایم کاشت بذر در مرداد بر کاشت بهاره ترجیح داده می شود . اگر بذر کاری در مرداد ماه باشد و نشاء در پاییز به زمین منتقل شود در سال اول گل های خوبی می دهد . افزایش به وسیله قلمه جهت ارقامی که توسط بذر قابل افزایش نیستند استفاده می شود . زمان قلمه گیری آخر تابستان و یا اوایل پاییز است . قلمه ها می توانند از ساقه های بدون گل تهیه شوند . قلمه های ریشه دار در اوایل بهار به محل اصلی منتقل می شوند .
برداشت گل :
در انواعی که به عنوان بریدنی استفاده می شوند ، ساقه گل زمانی برداشت می شود که 1/3 گلچه های خوشه باز شده باشند . خم شدن نوک ساقه به سمت بالا عارضه ای است که در اثر نگهداری ساقه های گل به صورت افقی اتفاق می افتد . کاربرد B9 میتواند باعث کاهش این عارضه شود .
بیماری ها و آفات :
برخی از ارقام میمون به زنگ ( Rust ) حساس هستند که بهترین کار این است که چنانچه رقم حساس در منطقه وجود دارد با ارقام مقاوم جایگزین شود . سم پاشی با قارچ کش ها و پایین آوردن رطوبت می تواند به مقدار زیادی بیماری را کاهش دهد . از افات میمون کرم سبز رنگ کوچکی است که به کپسول بذر آن حمله می کند و بذر های آن را از بین می برد .
منبع : گلکاری علمی و عملی جلد 1
به انجمن امروزی خوش آمدید لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید
