مالاتیون
گروه فسفره آلی Organophosphates ( حشره کش - کنه کش )
نام عمومی : Malathion
اسامی دیگر : کابروفوس ( شوروی ) مرکاپتوتیو ( آفریقای جنوبی )
نام شیمیای : Thiobutanedioate
نام تجاری : مالاتیون - سای تیون - ستیون
سال معرفی : 1952
ویژگی های فیزیکی و شیمیایی :
شکل ظاهری : روغنی به رنگ سبز روشن ( تکنیکال 95 درصد ) .
فرمول مولکولی : C10H19O6PS2
وزن مولکولی : 330.36
نقطه ذوب : 2.8 - 3.7 درجه سانتی گراد
نقطه جوش : 156 - 157 در 1 میلی بار
فشار بخار : 10*1.6 به توان 4- میلی بار در 20 درجه سانتی گراد
ثبات : در محیطی خنثی و مایع پایدار است . در محیط های اسیدی و قلیایی تجزیه می شود .
خورندگی : روی آهن خورندگی ایجاد میکند .
حلالیت: در آب 25 درجه 145 میلی گرم در لیتر حل می شود .
در حلالهای آلی به راحتی حل میشود . مثلا در الکل ، استر ، کتون ها ، اتر ها ، در اتر بنزین و بعضی از روغن های معدنی کمی محلول است .
فاصله آخرین سم پاشی تا برداشت حداقل 4 روز و برای محصولات تبدیلی 7 روز است ( انگلیس ) در آمریکا روی محصولات زیادی توصیه می شود و فاصله آخرین سم پاشی تا برداشت روی هویج 21 روز ، کرفس 7 روز و لوبیا 1 روز است .
روی آفات انباری و دامی نیز کاربرد دارد . با اغلب آفت کش ها بجزء آنهایی که واکنش قلیایی دارند قابل اختلاط است .
مالاتیون برای زنبور عسل سمی است .
تجزیه و متابولیسم مالاتیون :
جانوران : در حشرات اکسیده شده و به تیوفسفات ، مالااکسون تبدیا شده و از راه هیدرولیز مشتقات اسید سوکسینیک و سایر اسید کربو کسیلیکها تولید می شود . در حیوانات خون گرم بیشتر ماده موثر جذب شده در ظرف 4 روز دفع می شود .
طرز تاثیر مالاتیون :
اثر تماسی ، گوارشی و تنفسی دارد . روی کلین استراز اثر میگذارد .
کاربرد مالاتیون :
حشره کشی است با تاثیر روی آفات مکنده و جونده مانند شته ها ، مگس ، پشه ، شپشک ها و کنه ها موثر است و در مبارزه با آفات درختان میوه ، نباتات زینتی ، لوبیا ، سبزیجات و مواد انبار شده بکار می رود . می توان در همان روز مصرف از گیاهان بعنوان تعلیف دام استفاده کرد . برای مبارزه با شپش و حشرات دامی بکار میرود .
در ایران :
مالاتیون در سال 1347 با نام تجاری مالادرکس و به صورت امولسیون شونده 57-50 و پودر وتابل 57 درصد برای کنترل آفات جونده و مکنده اشجار و جالیز و انباری و غیره با مقدار 2.5 لیتر در هکتار و یا 2.5 در هزار ثبت شده است .
برخی از موارد مصرف :
غلات انواع ملخ
انواع شته
شته روسی0.7 تا 1.5 لیتر از فرم UVL
محلول 3 در هزارPHI روز
7یونجه سرخورطومی یونجه 3 لیتر در هکتار وقتی 50 درصد
تخم ها باز باشد .1 نیشکر ملخ آسیایی 2.5 لیتر در هکتار 3 سبزی و جالیز تریپس پیاز
مگس سفید2 لیتر در هکتار 7-14 آفات انباری انواع شپشک ها و
بید ها2 گرم ماده موثر در متر مربع
از انبار خالی7 مرکبات انواع شپشک ها و
شته2.5-2 در هزار 7 زیتون پسیل زیتون 2.5 در هزار 14 مو تریپس مو 2 در هزار . 1 هفته پس از
باز شدن برگ ها7 درختان میوه شته ها - مگس گیلاس
لیسه2 در هزار 14 نخلیلات زنجره
کرم میوه خوار - شپشک3 در هزار 14