کراتین فسفوکیناز (CPK)
اين آنزيم بنام كراتين فسفوكيناز (CPK) نيز ناميده مي شود واكنش زير توسط اين آنزيم كاتاليز مي شود. ADP + كراتين فسفات + كراتين اين آنزيم از راههاي مختلفي
اندازه گيري مي شود. بطور مثال محصول واكنشي ADP را مي توان در واكنش آنزيمي پيروات كيناز كه در آن محصول واكنش «پيروات» آزاد مي گردد وارد نمود پيروات خود
نيز قادرست به كمك آنزيم لاكتات دي هيدروژناز LDH به لاكتات تبديل گردد در اين واكنش كوآنزيم NADH به NAD+ تبديل مي گردد و از طريق تغيير جذب نوري در 340
نانومتر كه طول موج مناسب براي اندازه گيري NADH است فعاليت آنزيم كراتين كيناز اندازه گيري مي شود.
اين آنزيم به مقدار فراوان در قلب و عضلات و در مغز وجود دارد و به شكل ديمر مي باشد و از دو نوع پلي پپتيد بنامهاي B,M و يا مخلوطي از اين دو تشكيل شده است و
بنابراين سه نوع ايزوآنزيم بوجود مي آيد كه بنامهاي MM, MB, BB ناميده مي شود، نوع BB اين آنزيم در مغز و همچنين در بافتهاي عصبي تيروئيد و كليه و امعاء وجود
دارد. نوع MB آن در عضله قلب و ديافراگم موجود است و درعضلات مخطط يافت نمي شود نوع ايزوزيم MM در قلب و عضلات مخطط موجود است. در آزمايش الكتروفورز
ايزوزيم BB بيشترين حركت را به سوي قطب آند دارد ايزوزيم BB بطور طبيعي در پلاسما موجود نيست.
فعاليت ايزوآنزيم MB در پلاسما دليل بر وقوع انفاركتوس ميوكارد است. در حاليكه ايزوزيم MM به مقدار زياد در تباهي سلولهاي عضلاني در پلاسما وارد مي شود. در اين
مورد آنزيم آلدولاز كه بنام فروكتوز 1 و 6- دي فسفات آلدولاز ناميده مي شود نيز افزايش مي يابد.
----------------------------------------------
کراتین فسفوکیناز(CPK)
مترادف : CK ، CPK ، کراتین کیناز
توصیف : CPK یک آنزیم داخل سلولی است که غلظت آن در عضله اسکلتی ، میوکارد و مغز بالا است و آسیب به هریک از این بافتها باعث افزایش سطح سرمی CPK
می شود . سه ایزوفرم وجود دارد که منشأ بافتی CPK سرم را مشخص میکند : MM (عضله اسکلتی ) ، MB ( میوکارد) و BB (مغز) .
روش اندازه گیری CPK : آنالیز CPK به دو صورت می تواند صورت گیرد که یا بخشی از یک مجموعه تست های شیمیایی می باشد یا اینکه جداگانه اندازه گیری شود .
سرم باید در یک لوله plain red-top جمع آوری می شود .همولیز نباید رخ دهد . تعیین سطح CK باید قبل از انجام اعمال تهاجمی مثل الکترومیوگرافی (EMG) و
بیوپسی عضله صورت گیرد .
موارد افزایش CK : درا کثر بیماران مبتلا به پلی میوزیت و درماتومیوزیت سطوح بالای CK وجود دارد (مگر اینکه تابلوی بالینی بیماری واضح نباشد یعنی مثلاً وقتی مریض
با درد سینه و ضعف اندامها مراجعه می کند ). تعیین الگوی ایزوآنزیمی لازم نیست . اگرچه افزایش MM معمولاً در میوزیت دیده می شود سطوح بالای MB ممکن است
بخاطر آسیب های التهابی به عضله یا رژنراسیون عضله باشد . اگر کراتین کیناز در آغاز میوزیت بالا برود، اندازه گیری های سریال و پی در پی CK می تواند معیار خوبی
برای ارزیابی پاسخ به درمان باشد .
در درصد قابل توجهی از بیماران که درماتومیوزیت و پلی میوزیت فعال دارند (35%) کراتین کیناز بالا نمی رود و در این موارد اندازه گیری دیگر آنزیم های ماهیچه ای نظیر
آلدولاز کمک کننده است . سطوح پایین CK (گاهی پایین تر از حد نرمال ) می تواند نمایانگر یک پروگنوز ضعیف باشد بخصوص در بیمارانیکه دچار درماتومیوزیت بدنبال
بدخیمی می شوند .
دلایل بالا نبودن کراتین کیناز در برخی بیماران مبتلا به پلی میوزیت و درماتومیوزیت مشخص نیست اما ممکن است بدلیل فقدان توده عضلانی یا وجود مهارکننده های
در حال گردش آنزیم باشد .
دیگر دلایل بالا بودن کراتین کیناز شامل موارد زیر است: میوپاتی ناشی از الکل، میگزدم (هیپوتیروئیدی )، سندرم هایپرترمی بدخیم، دیستروفی عضلانی دوشن ،
تشنج، سندرم میالژی ائوزینوفیلی ، ماههای آخر حاملگی ، همولیز متوسط تا شدید ، مصرف کوکائین ، رابدومیولیز، حوادث عروق مغزی ، آسیبهای میوکارد،
کاردیوورژن، (شوک قلبی) ، تزریقات داخل عضلانی، نیز ورزش های شدید می تواننند باعث افزایش سطح CK شوند و قبل از خونگیری باید از آنها اجتناب نمود .
موارد کاهش CK:آنهایی که توده عضلانی کمی دارند ، درماتومیوزیت و پلی میوزیت شدید ، بیماریهای کبدی ناشی از الکل ، ماههای اول حاملگی ( هفته 20) و آرتریت
روماتوئید.
اندازه گیری CK:
CK ممکن است در تشخیص و درمان میوزیت التهابی ،دیستروفی عضلانی، بیماریهای میوکارد و رابدومیولیز کمک کننده باشد.
محدوده نرمال برای CPK وابسته به روش است ولی بطور معمول بصورت زیر است:
اطفال : ۱۴۰-۱۰ unit/L
مردان : ۱۳۰-۱۵ unit/L
زنان : ۱۲۰-۱۵ unit/L
منبع : وبلاگ بیوشیمی
به انجمن امروزی خوش آمدید لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید
