نام انگلیسی : Bagh Shadi protected areaنام فارسی : منطقه حفاظت شده باغ شادی
اين منطقه جنگلي در فاصله 30 کيلومتري جنوب شهرستان خاتم واقع گرديده و ازشهر هرات حدود38 كيلومتر فاصله دارد.اين منطقه با مساحتي بالغ بر 34000 هکتار در حد فاصل دو استان فارس و يزد واقع گرديده است كه طبق آگهي رسمي مصوبه شماره 266 مورخ 14/2/1384 شورايعالي حفاظت محيط زيست به استناد بند الف ماده 3 قانون حفاظت و بهسازي محيط زيست منطقه باغ شادي به مساحت 8589 هكتار با حدود و توضيحات زير به عنوان منطقه حفاظت شده تعيين و تصويب گرديد . اين منطقه از نظر جغرافيايي بين طول جغرافيايي 35َ و 29َ و52َ و 29َ و عرض جغرافيايي 7َ و 54َ و 18َو 54َ قرار گرفته است و شامل 20000 هکتار مشجر و 14000 هکتار مراتع غير قابل مشجر ميباشد .
وضعيت توپوگرافي و ارتفاع از سطح دريا
منطقه مزبور عمدتا به صورت کوهستاني و تپه ماهور و قسمتي به صورت دشت و دامنه اي ميباشد .جهت کلي شيب منطقه شمال شرقي و حداکثر ارتفاع از سطح دريا 2500 متر ميباشد ، حداقل ارتفاع از سطح دريا 2000 متر ميباشد و بطور متوسط ارتفاع اين منطقه جنگلي از سطح دريا 2100 متر ميباشد
پوشش گياهي منطقه
پوشش گياهي در منطقه علاوه بر نقش مهمي که در تعادل اکولوژيکي آن منطقه دارد ، در زمينه حفظ آب و خاک و همچنين توليد علوفه نيز حائز اهميت ميباشد و چنانچه مديريتي صحيح اعمال گردد ميتوان ضمن بهره گيري از اين منبع عظيم و با ارزش ، بقا آنرا براي نسلهاي آينده نيز تضمين نمود .
پوشش گياهي اين منطقه شامل جنگل ، مرتع و اراضي کشاورزي ميباشد .
مراتع جنگلي و مشجر
در جنوب چاهک گسترده اي پوشيده از درختان و درختچه هاي جنگلي که به صورت طبيعي ميباشد ، چشم اندازي بسيار زيبا را جلوه گر شده است . اين منطقه جنگلي از غرب به شرق شامل جنگلهاي باغ شادي ، باغ معدن ، قناتو ، بختياري و چاه منج ميباشد . قسمت عمده اشکوب درختي از گونه هاي بنه ( پسته وحشي ) که سطح حدود 7000 هکتار را شامل ميشود و بادام کوهي با وسعت 5000 هکتار تشکيل شده است . علاوه بر اين پايه هايي از گونه هاي کيکم ، ارژن ، انجير و آلوچه وحشي نيز بصورت پراکنده در اين منطقه قابل مشاهده است . اينک به معرفي گونه هاي عمده اين منطقه جنگلي که به صورت درخت يا درختچه هستند مي پردازيم .
بنه ( پسته وحشي ) . pistacia sp
شامل دو گونه چاتلانقوش ( pistacia atlantica sub sp mutica)
و گونه خنجوک (pistacia khinjuk ) ميباشد .
گونه غالب تيپ گياهي اين منطقه را ( p. atlantica sub sp mutica )
تشکيل ميدهند و بندرت گونه (khinjukp. ) نيز ديده ميشود .
بنه ( پسته وحشي ) درختي است از خانواده ( Anacardiaceae ) و بيشتر جاهاي منطقه گونه بنه را آميخته با گونه بادام مشاهده ميکنيم و بعضي نقاط به دليل دخالتهاي انسان اين ترکيب به هم خورده و توده بنه خالص يا بادام خالص داريم . شاخ و برگ درخت بنه همانند بادام کوهي توسط جنگل نشينان و مردم آباديهاي نزديک جهت تغذيه احشام و يا سوخت در زمستان مورد استفاده و هجوم قرار ميگيرد . از درخت بنه همچنين نوعي صمغ ( سقز ) بدست مي آيد که در صنايع مختلف مورد استفاده قرار ميگيرد .
آندوکارپ ميوه بنه از پوسته سختي تشکيل شده است که بر روي آن پوست سبز و چرب مانندي وجود دارد مغز آن از لحاظ ترکيبات و مزه شبيه مغز پسته معمولي است . مردم بومي منطقه در اواخر تابستان و اوايل پاييز که فصل ميوه دهي است ، ميوه بنه را جمع آوري ميکند و از آن نوعي غذاي محلي درست ميکنند که بسيار مقوي و انرژي زاست . درخت بنه داراي تاج مدور است و ارتفاع آن به ( 9-6) متر مي رسد . برگهاي درخت بنه تک شانه اي فرد ميباشد و برگچه ها مستقيما روي محور اصلي قرار دارند .
بادام کوهي (Amygdalus lyciodes) و بادامک (scopariaAmygdalus ) بادام کوهي و بادامک از خانواده ( Rosaceae) ميباشند .
در زبان محلي به بادام کوهي تنگرس ، تنگز يا قنس گفته ميشود . درختچه اي است که داراي ميوه اي با مغز تلخ ميباشد . مردم بومي اين منطقه بعد از انجام مراحلي ، تلخي آن را از بين ميبرند و از آن به عنوان آجيل استفاده ميکنند . تلخي اين ميوه به علت وجود نوعي اسيد در ترکيبات مغز آن است . برگهاي اين درختچه به شکل باريک و کشيده ميباشد که بعد از خزان شاخه بلندي به رنگ سبز بر روي درختچه باقي ميماند . تراکم اين درختچه در منطقه بختياري و باغ معدن بيشتر از ساير نقاط است و ميتوان در اين مناطق تيپ خالص بادام را مشاهده کرد .
بادامک که در زبان محلي به آن بارشين ميگويند از نظر ارتفاعي بادام کوهي بزرگتر است و درخت جنگلي محسوب ميشود .
کيکم و ارژنAcer monspessulanum sub sp . persicum and
Rhamunus pallasii
اين درختچه ها بصورت موردي و پراکنده بهمراه ساير گونه کيکم در ارتفاعات مياني
( 2100-1900متر ) به همراه بنه و بادام و در ارتفاعات بالاتر از 2100 متر به همراه بنه ميتوان مشاهده نمود.
ارژن درختچه اي است چند ساله از خانواده Rhamnaceae
درختچه ارژن به دليل داشتن چوبي مرغوب همواره مورد توجه اهالي بوده است و شايد بتوان يکي از دلايل کاهش اين گونه در جنگل را همين امر تلقي کرد . ارژن داراي چوبي صاف با پوستي به رنگ زرد طلايي و داراي وزن مخصوص زياد و مقاومت خوبي ميباشد . به دليل داشتن چنين خصوصياتي همواره از چوب ارژن جهت تهيه دسته کلنگ ، بعنوان چوب دستي چوپانها و ... استفاده شده است .
گونه کيکم که از خانواده افراها (Aceracea) ميباشد داراي برگهايي با سه لوب ميباشد . پشت برگها داراي کرکهاي نمدين ميباشد . ميوه بالدار و بالها به موازات هم ميباشد . کيکم شاخه هايي به رنگ خاکستري دارد .
اشکوب بندي
دو چهره عمده منطقه بوته زار با درختان پراکنده و جنگل و بيشه زار ميباشد . بوته زار با درختان پراکنده حدود 13500 هکتار را شامل ميشود و جنگل و بيشه زار مساحتي حدود 9100 هکتار را در بر ميگيرد . اين روند به گونه اي است که بسته به شرايط اقليمي و ميکروکليماي منطقه و کاهش اثر عوامل تخريبي ( انسان و دام ) بوته زار با درختان پراکنده تبديل به جنگل و بيشه زار ميشود . شرايط نا مساعد حاکم عوامل تخريبي باعث شده است که اشکوبهاي معني دار که از نظر اکولوژيکي مهم هستند به وجود نياد . اين مسئله به گونه اي است که در بعضي جاها اشکوب درختي و بعضي جاها اشکوبهاي درختچه اي يا علفي بطور کامل حذف شده است و ما عملا يک يا دو اشکوب بيشتر نداريم . بين اشکوب درختي و درختچه اي به دليل نبودن اختلاف ارتفاع قابل ملاحظه تفاوت آنچنان چشمگيري از نظر ميکروکليما وجود ندارد .
ولي بطور کلي ميتوان به سه اشکوب زير اشاره کرد :
1- اشکوب بالا : درختان بنه با ارتفاع 9-6 متر
2- اشکوب مياني : درختچه هاي بادام کوهي ، بادامک ، دافنه و ارژن
3- اشکوب پاييني : بوته هايي از قبيل ، درمنه ، گون ، گرامينه و غيره
گونه هاي جانوري منطقه
تعدادي از پستانداران منطقه
گوزن زرد ايراني Cervus dama mesopotamika رودك عسل خوار Mellivora capensis خرس قهوه اي Ursus arctos گرگ خاكستري Canis lupus گر از Sus scrofa خار پشت ايراني Paracchinus hypomelas شغال Canis aureus روباه معمولي Vulpes vulpes تشي Hystrix indica خدنگ Herpestes edwardsii خرگوش Lepus capensis روباه شني Vulpes ruppelli كفتار Hyaena hyaena خفاش بال سفيد Pipistrellus kuhlii جربيل هندي Tatera indica
تعدادي از پرندگان منطقه
كوركور Milvus migrans جغد كوچك Athene noctua سسك جنبان Scotocerca inguieta سك نقاب دار كوچك Sylvia minula چرخ ريسك سر سياه Parus lugubris چكاوك كاكلي Galerida cristata چكاوك گندم زار Melanocorypha calandra سار Sturnus vulgaris داركوب باغي Dendrocopos syriacus ز اغي Pica pica كلاغ ابلق Corvus corone بلبل خرما Pycnonotus leucotis دم جنبانك ابلق Motacilla alba زنبور خور معمولي Merops apiaster گنجشك معمولي Paser domesticus هدهد Upupa epo Ps كبك معمولي Alectoris chukar تيهو Ammoperdix griseogularis دليجه Falco tinnunculus كوكر شكم سياه Pterocles orientalis قمري معمولي Streptopelia turtur قمري خانگي Streptopelia senegalensis ياكريم Streptopelia decaocta كبوتر جنگلي Columba palumbus كبوتر چاهي *Columba livia
گردآورنده: HEAVENLY
منبع: http://www.irandeserts.com
به انجمن امروزی خوش آمدید لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید
پاسخ با نقل قول
