فیل ماهی ( بلوگا ) بزرگترین ماهی آب شیرین

[Morteza.g]

✅فیل ماهی


☜قسمت اول

فیل ماهی یا بلوگا (Huso huso)، از راسته تاس‌ماهیان، بزرگ‌ترین ماهی دریای خزر است. زیستگاه اصلی این آب‌زی دریای خزر و دریای سیاه است و گهگاه در دریای آدریاتیک هم دیده شده و هم‌اکنون در فهرست گونه‌های به‌شدت در معرض خطر انقراض دارد. خاویار آن گران‌ترین نوع خاویار است. نمونه‌هایی از آنها با وزنی در حدود ۱۴۰۰ کیلوگرم و سنی بیش از ۱۰۰ سال صید شده است. هر دو یا سه سال یکبار تخم ریزی می‌کند و بین ۱۴ و ۱۷ سالگی بالغ می‌شود. طول آن از یک و نیم متر تا بیش از چهار متر است. رکورد صید آن در ایران ۱۲۵۰ کیلوگرم بوده است که از آن ۲۳۰ کیلوگرم خاویار طلایی، که گرانترین نوع خاویار است، استحصال شد.ماهی های زیادی در دنیا وجود دارد که عمرشان به یک سال هم نمی رسد. ولی در دریای خزر نوعی ماهی خاویاری به اسم فیل ماهی زندگی می کند که تا 120سال هم عمر می کند! یک فیل ماهی در این سن و سال، حدود 5/1 تن(1500 ) وزن دارد. بسیاری از فیل ماهی ها به خاطر خاویار گران قیمتی که در شکم دارند، خیلی زودتر از رسیدن به 120 سالگی کشته می شوند. در سالهای اخیر کشورهای اطراف دریای خزر(از جمله ایران) برنامه هایی را برای حمایت از این ماهی اجرا کرده اند.

ادامه دارد... ☟☟

[Morteza.g]

✅فیل ماهی یا بلوگا


☜قسمت دوم


نام علمی : Huso huso

 نام انگلیسی : Great Sturgeonو Beluga

 نام پارسی: فیل ماهی

در بخش های شمالی ، میانی و جنوبی دریای خزر پراکنش دارد. بیشتر در مناطقی با بستر گل و لای وجود دارد. دامنه وسیعی از تغییرات دما و شوری را تحمل می کند. در دریای خزر در اعماق 100 تا 120 متر مشاهده می شود.

وضعیت بقا بر اساس اطلاعات IUCN: گونه در معرض انقراض

 وضعیت بحرانی و احتمال بسیار بالای منقرض شدن در حیات وحش

روند رشد جمعیت: در حال کاهش

خصوصیات کلیدی : بدن باریک و به سمت دم باریکتر میشود . پوزه کوتاه و مخروطی شکل که 7 تا 5/12 درصد طول کل بدن را تشکیل میدهد . 36-17 خار آبششی دارد  . طول سر 23% طول کل بدن را تشکیل میدهد . سبیلک ها بلند و از پهلوها فشرده و دارای رشته هایی میباشند . شعاعهای غیرمنشعب باله ی مخرجی 41-22 و باله پشتی 81-48 میباشد

اندازه : حداکثر طول و وزن به ترتیب 6 متر و 1000 کیلوگرم

زیستگاه : بیشتر مناطقی را که دارای بستری پوشیده از گل و لای باشد ترجیح میدهد و میتواند دامنه ی وسیعی از تغییر شوری و دما را تحمل کند .

غذا : در دریا از کلمه (rutilus rutilus ) ، سیاه کولی (vimba vimba ) و شیشه ماهی(altherina boyeri ) و کپور (cyprinus carpio) و در فصل مهاجرت به رودخانه از استرالیا (acipenser ruthenus ) و سوف معمولی (stizostedion lucioperca )تغذیه میکند .

فیل ماهی دریای خزر یک نوع ماهی خاویاری از خانواده Acipenseridea است که میلیونها سال است در دریای خزر و دریاچه های اطراف آن می زیسته است و بدلیل تولید خاویار مرغوب و گران قیمت دارای ارزش اقتصادی بالایی است ، نسل این ماهی در دریای خزر اکنون در شرف انقراض است و آمارها نشان می دهد که تولید آن روز بروز کاهش یافته و اکنون ذخایر آن در این دریا روبه اتمام است . نام عملی این ماهی Huso Husoاست ولی در حوزه شمالی دریای خزر این ماهی را به نام بلوگا ( Bluga ) می شناسند . وزن این ماهی در دریا تا 600 کیلوگرم هم می رسد و یکی از ماهیهای عظیم الجثه است . پرورش این ماهی در آب های شیرین در محدودی کشورهای اروپایی از حدود بیست سال پیش آغاز شده و برخی از این کشورها اکنون تولید خاویار پرورشی دارند .در کشور ما از حدود 15ز سال پیش پرورش غیررسمی آن شروع شده ولی پرورش آن بصورت یک کار مستقل در مزارع پرورشی حدود 10 سال قدمت دارد . چند مزرعه پرورشی اکنون در استانهای شمالی و مرکزی کشور وجود دارند . اولین خاویار پرورشی در ایران در قم تولید شد .در استان خوزستان پرورش این ماهی از مرداد ماه سال 86 در یک مزرعه خصوصی و با همکاری شیلات با ذخیره سازی بچه ماهیان یک تابستانه ارسالی از شمال کشور شروع شده و نتایج پرورش آن تاکنون بسیار مطلوب بوده است .

تولید مثل : ماده ها در سن 14 تا 16 سالگی و نرها در سن 19 تا 22 سالگی بالغ میشوند . میزان هماوری مطلق 224300 تا 2853400 ( میانگین 855000 عدد ) . فصل تخمریزی در بهار و پاییز میباشد ، جهت تولید مثل به آبهایی که دمای آن 9 تا 17 درجه سانتیگراد باشد مهاجرت میکند .

اهمیت اقتصادی : با توجه به رشد نسبتاً خوبی که دارد میتواند یکی از گونه های با ارزش اقتصادی باشد ، اما در سالهای اخیر به دلیل صید بیش از حد و تخریب زیستگاههای این ماهی ، نسل آنها تهدید شده و بنابراین لازم است که اقدام به محافظت شود و از صید بی رویه ی آن جلوگیری به عمل آید .
Huso huso از سایر ماهیان خاویاری بعلت داشتن دهانی بزرگ و هلالی شکل و سبیلکهای فشرده متمایز می‏شود. این ماهی یکی از بزرگترین ماهیان دریای خزر است که طول آن تا 6 متر و وزن آن تا 1500 کیلوگرم نیز می‏رسد. این ماهی در حوضه دریای سیاه، آزوف و خزر زندگی کرده و جهت تولید مثل به رودخانه‏هایی مثل ولگا، سفیدرود و گرگانرود مهاجرت می‏کند. تعداد صفحات استخوانی پشتی، پهلویی و شکمی آن بترتیب 14-11 عدد، 52-41 عدد و 11-9 عدد می‏باشد اولین پلاک پشتی از سایر پلاکهای این ردیف کوچک‏تر است. سن بلوغ جنسی در فیلماهی بالاست، بطوریکه نرها در 14-12 سالگی و ماده‏ها از 18-16 سالگی به بعد بالغ می‏شوند. این ماهیان در فصول بهار و پائیز وارد رودخانه‏ها می‏شوند. تکثیر در فصل بهار قسمت اعظم تولیدمثل طبیعی این ماهی را تشکیل می‏دهد. ماهیان بهاره در همان سال و ماهیانی که در پائیز وارد رودخانه می‏گردند در بهار آینده تخمریزی می‏کنند. فیلماهی بالغ در اواخر زمستان و اوائل بهار، هنگامی که دمای آب 8-6 درجه سانتیگراد است تخمریزی می‏کند. اوج تخمریزی این ماهی در آب 12-10 درجه می‏باشد که بیشتر در رودخانه‏های صخره‏ای، سنگی و رسی و معمولاً تا عمق 20 متری صورت می‏پذیرد.

ادامه دارد ...☟☟

[Morteza.g]

✅فیل ماهی


☜قسمت سوم

هماوری این ماهیان 2500-360 هزار است. این تعداد براساس سن و وزن ماهی افزایش می‏یابد. انکوباسیون تخمهای آن در دمای 14-12 درجه سانتیگراد 9-8 روز طول می‏کشد. فاصله بین دو تخمریزی طبیعی 5-3 سال است. افراد جوان در اوائل سن بلوغ هر سال یکبار تخمریزی می‏کنند. اما با افزایش سن این فاصله زمانی بیشتر می‏شود.

بچه فیل ماهیان از بی‏مهره‏گان تغذیه کرده و سپس با ماهیان بالغ بسوی دریا سرازیر می‏شوند. از مهم‏ترین غذای این ماهیان در دریای خزر می‏توان به شگ‏ماهیان، کفال ماهیان، کیلکا، گاوماهیان، کلمه و انواع سپرینده‏ها و بی‏مهره‎‏گان دیگر اشاره کرد.

رشد این ماهی در مقایسه با سایر ماهیان خاویاری آهنگ سریعتری دارد بطوریکه فیلماهیان یکساله به طول 65-28 سانتی‏متری می‏رسند، اما رشد طولی آن از سال چهارم زندگی کاهش می‏یابد.گوشت این ماهی حاوی 6/16% پروتئین و 7/6% چربی می‏باشد. خاویار آن نیز 9/25% پروتئین و 8/11% چربی دارد.

این ماهی از نظر شیلاتی اهمیت فراوانی دارد و خاویار آن از نوع درجه 1 محسوب می‏شود. میزان خاویار استحصالی فیلماهی در سالهای اخیر روند نزولی داشته است.

ادامه دارد ...☟☟

[Morteza.g]

✅عادات غذایی فیل ماهی

☜قسمت چهارم

Berg در سال 1960 متوجه شد که بلوگا تغذیه از مهره‌داران را از سنین بسیار پایین آغاز کرده و اغلب ازRutilus  rutilus, ALosa و سایر گونه‌های ماهی تغذیه می‌کند. به‌نظر می‌رسد ماهیان جوان از لارو حشرات به‌ویژه mysid, Copepod, Cladocera, Gammaridae, Polingenia  تغذیه می‌کنند. ماهیان بسیار کوچک (3-2 cm) از لارو تاس ماهیان ـ کپور ماهیان و گونه‌های دیگر به‌عنوان غذا استفاده می‌کنند. درحقیقت غذای اصلی فیل ماهی تا اندازه 9 سانتی‌متر را ماهی تشکیل می‌دهد. البته فیل ماهی برخلاف سایر تاس‌ماهیان از ماهیان پلاژیک تغذیه می‌کنند.

نکته قابل توجه در رژیم غذای این‌گونه از تاس‌ماهیان این است که چون فیل ماهی شکارچی پلاژیک هستند حتی ممکن است که از پرندگان و بچه فک‌ها نیز تغذیه بکنند آزری تاکامی و همکارانش (1980) در بررسی‌های خود بر روی نمونه‌های ایرانی قطعاتی ازRutilus  , Cyprinio Carpio,  Liza,  Gobidae را در معده این ماهیان یافته‌اند.