معرفی ماهی کپور،یکی از ماهیان محبوب ماهیگیران

[محسن بهزادی]

سلام معرفی ماهی کپور: Cyprinus carpio بدنی قوی وقوس دار دارد و شکل ظاهر آن شبیه به ماهی شب عید می باشد(همان نیز از خانواده کپور ماهیان می باشند).دارای فکی جلو آمده و دندانهای حلقوی می باشند که دارای دو جفت سبیلک بر روی هر فک دارد. گفته می شود نوع وحشی این ماهی ابتدا در رودهای اطراف دریای مازندران و دریای سیاه وجود داشت که بعد ها توسط انسان به منظور تکثیر انتخاب شده و به حوصچه ها و آبگیر ها و دریاچه های مختلف برده شده است. کپور حزو ماهی هایی گرم آبی است که آب های راکد و یا با جریان کم را ترجی می دهد.محل زندگی این ماهی معمولا از گیاهان پربوده و این ماهی می تواند تغییرات اکسیژن و میزان پی اچ آب را به خوبی تحمل نماید. این ماهی معمولا در طول روز کم تحرک بوده و با شروع تاریکی هوا تحرک خود را شروع می نماید.در زمستان کم تحرک بوده و در عمیق ترین قسمت آب و بدون تغزیه بسر می برد.این ماهی در گروه زیست می کند و دلیل آن هم امنیت آن می باشد. این ماهی معمولا از موجودات کف آب از قبیل کرم ها،حلزون ها،لارو حشرات و تقریبا هر چیز دیگری تغزیه می نماید.ماهی کپور شکار خود را به وسیله مکش آب به درون دهان خود به دست می آورد. در برخی سایت ها و مقاله اندازه هایی غول پیکر برای این ماهی ذکر نموده اند،البته با توجه به تصاویر این یک حقیقت می باشد و این ماهی می تواند تا اندازه120کیلوگرم رشد نماید!!!اما ما معمولا در حین شکار به کپورهایی بین500گرم تا3کیلوگرم برخورد کنیم.البته استثنا شامل هر قانونی می شود. در مراجع مختلف عمر این ماهی را تا 45سال هم تخمین زده اند. این ماهی در 5سالگی به بلوغ جنسی رسیده و میتواند در بهار و تابستان تولید مثل نماید.معمولا به ازای هر کیلو از وزن آن ماهی می تواند250000 قطعه تخم بگذارد این مقاله به معرفی علمی این ماهی نمیپردازد بلکه به عنوان یکی از شکار های محبوب ماهیگیران آن را معرفی نمودیم.

[Morteza.g]

✅معرفی ماهی کپور

✅کپور معمولی : از سلسله خانواده کپور ماهیان می‌باشد . اسم علمی انcyprinus caprio ونام لاتین ان common carp می‌باشد . مبدا پیدایش این ماهی را حوزه دریای سیاه می دانند. این ماهی در ایام کهن از آسیای مرکزی به چین و نواحی شرقی ژاپن و سپس به تمامی نقاط کره زمین معرفی شده و امروزه بصورت گسترده پرورش داده می‌شود. امروزه 35 ـ 25 درصد تولیدات ماهیان گرم‌آبی را به خود اختصاص داده است.

✅مشخصات کلی : بدن تقریبا پهن است ،روی پوزه ماهی در دو طرف دو جفت سبیلک قرار دارد ، بدن پوشیده از فلس و به رنگ طلایی است ، کپور معمولی در 8 ـ 6 هفته اول عمر خود عمدتا از جانوران بسیار ریز داخل شن تغذیه می‌کند و به تدریج رژیم تغذیه‌ای آنها از مصرف جانوران ریز به گیاهان کرم ها نوزادان حشرات و نرم تنان و غیره تبدیل می‌گردد. ولی بهر صورت تغذیه از جانوران کف استخر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است ماهی کپور از خوردن فضولات حیوانی و گیاهی حتی لاشه حیوانات هم روی گردان نیست.

تخم و نوزاد ماهیانی که تخم‌ریزی آنها زودتر صورت می‌گیرد را نیز می خورد ماهی کپور در درجه حرارت22ـ18 درجه سانتیگراد تخم‌ریزی می‌کند در حالی که ماهی کپور نقره‌ای ، آمور ، سرگنده در درجه حرارت های بالاتر از 22 درجه سانتیگراد تخم ریزی کرده بنابراین لاروهای این ماهیان غذای مناسبی برای ماهی کپور محسوب می‌شود بنابراین ماهی کپور یک ماهی همه چیز خوار است. اگر در استخرهای لجنی پرورش یابد گوشتش تا اندازه‌ای طعم لجن می‌گیرد حداکثر طول در این ماهی ۱۵۰ و میانگین ۳۸ سانتی متر است. بدن این ماهی تا حدی دراز است و طول ۳ برابر ارتفاع می‌باشد . در دمای کمتر از ۷ درجه سانتی‌گراد به صورت دسته جمعی به خواب زمستانی فرو می‌روند. در آب شیرین به سر برده و آب‌های گرم، آرام و پوشیده از گیاه را دوست دارد.
✅ در میان کپور ماهیان می‌توان ۴ نوع آن را بر حسب قرار گرفتن فلس‌ها بر روی بدن از یکدیگر تشخیص داد:
کپور فلس‌دار: که دارای بدنی کاملا پوشیده از فلس است.
کپور آئینه‌ای: که دارای فلس‌های آئینه‌ای شکل و نا مرتب است.
کپور فلس یک ردیفی: که دارای یک ردیف فلس در امتداد خط جانبی بوده و همگی آنها به یک اندازه‌اند.
کپور چرمی یا برهنه: که فاقد فلس و یا دارای تعداد کمی فلس است.گونه‌های پرورش‌داده‌شده و رنگارنگ به نام کپور گلگون (کوی) معروفند.

[Morteza.g]

☜☜ "تاريخچه كپور" ☞☞
به طور معمول سه نوع كپور (Cyprinus carpio) اصلى براساس گزارش صيد ماهيگيران وجود دارد.
كپورمعمولى ، كپور اينه اى و كپور چرمى
اما بطور كلى كپور معمولى (commom carp) همان كپور اصليست و دو نوع ديگر سويه هاى مختلف ان ميباشند. در اوايل قرن سيزدهم راهبان انگلستان شروع به پرورش كپور در جهت مصرف غذايى كردند و به منظور سهولت در طبخ ماهى ، گونه هايى مثل كپور اينه اى و چرمى را در اولويت قرار دادند.
تا صدها سال كپور به عنوان يك منبع غذايى مهم و پايدار براى بسيارى از كشورها بشمار ميرفت كه اين خود توضيحى بر دليل گستردگى اين گونه اسيايى در سراسر جهان ميباشد.
ماهى كپور توانايى قدرتمندى در تطبيق خود با شرايط مختلف اب و هوا را داراست كه اين سازگارى مسبب بقاى انها در تمام نقاط جهان شده. انها ميتوانند در بازه دمايى بين ١ تا ٣٠ درجه ادامه حيات دهند و دماى ايده آل برايشان بين ١٤ تا ٢٤ درجه سلسيوس ميباشد.
كپورها حتى در بسترهايى با مقادير بسيار پايين از اكسيژن هم زنده ميمانند هر چند ادامه اين روند ميتواند براى سلامتى و تكثير انها مضر باشد.
ارزش كپور به عنوان يك منبع غذايى در كشورهاى مختلف متفاوت است براى مثال در چين و ژاپن اين ماهى از احترام خاصى برخوردار است بطورى كه در ضيافتها و جشن هاى رسمى سرو ميشود و همچنين مردم ان را به عنوان سمبل خوشبختى و شانس ميشناسند و در بسيارى از افسانه هاى قديمى اين كشورها رد پايى از كپور وجود دارد.
در برخى از كشورهاى اروپاى مركزى و شرقى كپور اغلب در منوى رستورانهاى خوب قرار دارد. در المان، كرواسى ، مجارستان ، لهستان و جمهوريه چك كپور به عنوان غذاى سنتى در شب كريسمس سرو ميشود.
اما در انگلستان ، امريكا و استراليا كپور بندرت خورده ميشود.

"كپورها چه عمقى از اب را ترجيح ميدهند؟ "

جواب قطعى به اين سوال كمى سخت است. در زير بر اساس تجربه ماهيگيرى به ان ميپردازيم.
تمام كپورها و شرايط مختلف اب و هوا متفاوتند، اما بطور كلى ميتوان گفت انها مناسبترين عمق را نسبت به موقعيت خود انتخاب ميكنند تا جوابگوى نيازهاى زيست محيطى انها باشد. بر اين اساس عمقى كه در ان تغذيه ميكنند به فصل مورد نظر سال و شرايط اب و هوا در ان مقطع بستگى دارد.
كپورها نياز به غذا ، دماى مناسب و محيطى امن با بالاترين درصد اكسيژن ممكن ، دارند. با در نظر گرفتن نكات فوق در تابستان انها بيشتر جهت باد را دنبال ميكنند چرا كه در اين هنگام بخش قابل توجهى از اكسيژن اب توسط گياهان و چرخه هاى ديگر طبيعى مورد مصرف قرار ميگيرد. قسمتهايى از اب كه در معرض وزش باد هستند از اكسيژن بيشترى برخوردارند و كپورها ترجيح ميدهند بيشتر در اين نقاط مستقر شوند به طبع انها در عمقهاى كمتر قرار خواهند گرفت اما ملاك فراوانى غذا هم برايشان بسيار مهم بوده و تنها عمق اب تعيين كننده اصلى در انتخاب جا برايشان نيست.
بلعكس در فصول سرد كه اب از درصد اكسيژن بالا برخوردار است انها نيازى به تعقيب باد نداشته و قسمتهاى عميقتر و گرمتر اب را كه شرايط تغذيه شان نيز فراهم باشد را ترجيح ميدهند.
بنظر من موضوع عمق براى كپور در شرايطى كه انها قصد كنترل تغيير دماى محيط را دارند، از بيشترين اهميت برخوردار است. اگر در ان بازه زمانى افت دما داشته باشيم وى به دنبال لايه هاى گرمتر اب خواهند بود و اين بدان معنا نيست كه حتما به عمقهاى بيشترى ميروند چرا كه در بعضى از درياچه ها لايه هاى ميانى اب دماى بيشترى داشته و انها ان عمق را انتخاب خواهند كرد.
عميقترين قسمت اب هميشه گرمترين بخش نيست چرا كه اب با دماى خيلى پايين سنگينتر شده و به عمق درياچه ميرود و حتى ممكن است قسمتهاى عميق درياچه به سردترين نقاط ان تبديل شوند. همچنين اين موضوع ميتواند باعث شود كه در فصول گرم در پى بارش سنگين باران قسمتهاى عميق اب سرد شده و انها عمق ميانى اب را ترجيح دهند.
اگر اب به دماى كمتر از ٤ درجه برسد دوباره سبك شده و به قسمتهاى سطحى بر ميگردد و اين اتفاق در فصول سرد زمستان كه اب در شرف يخ زدن ميباشد ، باعث ميشود تا كپورها به عمقهاى بيشتر اب تغيير مكان دهند تا در قسمتهاى گرمتر قرار گيرند الاخصوص به محض يخ زدن سطح اب كپورها به كف عميقترين قسمتهاى درياچه رفته و تنها در ان قسمت تغذيه ميكنند.
در ابهاى بسيار عميق درياچه هاى انگلستان و اروپا كپورها همواره مشغول تغذيه از قسمتهاى كف حاشيه اب هستند، اين همان جاييست كه بدليل رسيدن نور و وجود گياهان و ارگانيسمهاى حياتى غذاى كافى براى ماهى وجود دارد و نيز قسمتهاى عميق حاشيه كه ابهاى جارى وارد درياچه ميشوند بدليل امكان دسترسى به غذاهايى كه توسط اب بدان جا وارد ميشود مكان مناسبى براى استقرار انهاست.
در كنار تمام اين حقايق بخوبى ثابت شده كه طعمه پاشى درست ميتواند تمام معيارهاى عمق اب را تغيير دهد بطوريكه كه پس از طعمه پاشى خوب ماهيها در عميقترين قسمتهاى اب شروع به تغذيه مى نمايند.
يكى از ايده هاى خوب در انتخاب عمق مناسب ، يافتن محلى در جهت پوشش دادن عمقهاى مختلف اب در هنگام ماهيگيريست ، مخصوصا در زمستان با تغييرات ميزان نور خورشيد انها عمقهاى مختلف را انتخاب خواهند كرد. به محض افزايش تابش نور به درياچه كپورها در قسمتهاى كم عمق در كف اب تغذيه ميكنند و در صورت كاهش نور به هنگام ابرى شدن اسمان به قسمتهاى عميق باز ميگردنند و ميتوان در صورت تغيير ميزان نور خورشيد ريسه ها را در عمق هاى مختلف اب جابجا كرد.
در اخر ميتوان گفت بدون در نظر گرفتن عمق اب مهمترين موضوع در موفقيت صيد تحريك اشتهاى كپورها بواسطه طعمه پاشى درست ميباشد كه درنتيجه ماهيها به عمق مورد نظر كشانده شده و شروع به تغذيه ميكنند.

برگرفته از سايت كارپ فيشينگ تاكتيك
مترجم:ح.وفا

[Morteza.g]

♥کپور را بهتر بشناسیم (بخش اول)

✅کپور ماهیان
روزهای اولی که بحث کپور گیری  به عنوان یک رشته تخصصی تازه وارد جامعه ماهیگیری ما شده بود شاید به دلیل فقر اطلاعات (منظورم شخص خاصی نیست پس لطفا منطقی باشید وبه خود نگیرید ) هر کسی حتی خود من در مورد این ماهی و این رشته اظهار نظر و عقیده میکرد ( که البته به درست و غلط آن کاری ندارم ). از بویله های دست ساز تا بویله های کارخانه ای که نام آن ها برای شما آشنا است تا بویله های من درآوردی، مانند بویله جوجه کباب و … که البته چند نفری هم هستند که این بویله رو با تمام نکات خاص آشپزی درست کردند و به امید صید ماهی به کنار دریاچه … رفتند . ( این اتفاق متاسفانه واقعیت دارد و این فرمول رو یکی از اساتید بلامناضع  کپورگیری لطف کردند و در اختیار دوستان علاقه مند قرار داده اند ) . از این اتفاق تلخ که بگذریم بحث در مورد کپور علایقش و توانایی های آن یا حتی حافظه کوتاه مدت و دیگر تواناییهای آن هم بسیار داغ بود از حافظه کوتاه مدت سه روزه تا سه ماهه تا نداشتن اعصاب در لب ها و اندام دیگر ، نکاتی بودند که موجب می شد تا مخاطب از ماهی کپور یک موجود خنگ و کودن درنظر خود بسازد  و ساده از کنار این رشته زیبا بگذرد و در خیال خود اهمیت چندانی به این رشته تخصصی ندهد .


اما از هرچه بگذریم سخن دوست خوش تر است !

در نظر اول ماهی کپور یک ماهی خنگ ، تنبل و فاقد توانایی و تحرک مورد نظر هر فرد عادی باشد اما با ذکر چند نکته در مورد این ماهی خواهید دید که این ماهی به یکی از هیولاهای کوچکی  مبدل خواهد شد که حتی در تصور خودشما هم نخواهد گنجید .

نکته اول اینکه طبق تحقیقات اخیر خانواده کپور ماهیان می توانند تا عدد چهار را شمارش کنند و این اعداد را از یکدیگر تشخیص دهند .  ( پس بی سواد نیست ! )

نکته دوم اینکه این ماهی میتواند با توجه به حس بویایی بسیار قوی و تکامل یافته خود تجزیه تحلیل و درک بسیار درستی از منابع غذایی مورد نیاز و در دسترس خود داشته باشد . یک مثال ساده می آورم :  شما یا من نوعی تنها میتوانیم بوی غذا های گوناگون را از مسافت های دور و نزدیک تشخیص دهیم و تنها میتوانیم نوع غذا را تشخیص دهیم مثلا هندوانه یا هر بوی دیگر اما توانایی تجزیه تحلیل مواد املاح و پروتئین ها ی موجود در  هندوانه را نداریم اما کپور با سیستم پیچیده تری از بویایی می تواند حتی مواد تشکیل دهنده طعمه یا غذا را تشخیص دهد و حتی پا را از این فراتر میگذارد و میتواند با توجه به توانایی و قدرت همین سیستم بویایی مواد ،املاح و پروتئین های موجود  در غذا را تشخیص داده و در مورد خوردن یا نخوردن و یا میزان نیاز بدن به انرژی و با توجه به اطلاعات دیگر از جمله دمای آب و زمان و … میتواند حتی سوخت و ساز بدن خود را نیز در کنترل داشته باشد .

نکته سوم در فصول سرد این ماهی سوخت و ساز بدن خود را با توجه به افت دما و فشار هوا و کم شدن اکسیژن محلول درآب به شدت پایین می آورد و عملا کنترل آن را در دست می گیرد ، در نتیجه شاید بسیاری از افراد این تصور را داشته باشند که نمی توان در این فصول ماهی کپور را با قلاب به دام انداخت . در صورتی که با در نظر گرفتن دمای محیط ، عمق مناسب ، میزان نیاز ماهی به پروتئین، میزان ساعات آفتابی بودن آسمان و استفاده از اترکتور ها و یا فعال کننده های مناسب فصل که بتواند کپور را تحریک به تغذیه در فصل سرد نماید می توان صید خوبی را انتظار داشت .

نکته چهارم برعکس تصور عام این ماهی در فصول سرد در اعماق به سر نمی برد چون عملا این نقاط از وجود اکسیژن فقیر هستند و از انرژی و گرمای نور خورشید بهره ای نمی برند . کپور در این فصول معمولا در سطوح میانی آب دریاچه ها و در عمقی به سر میبرد که بتواند کمترین انرژی را برای زمستان گذرانی نیاز داشته باشد .

نکته پنجم در فصول سرد یک از زمان هایی که میتوان انتظار صید موفق را داشت سه یا پنج روز آفتاب و شوک گرمایی بعد از هر بارندگی است .

نکته ششم در دریاچه هایی که از طریق منابع آب زیر زمینی تغذیه میشوند با توجه به اینکه این ماهی به دنبال محیطی با بستر مناسب جهت زمستان گذرانی است  یکی از بهترین گزینه های حدود مکانهایی است که این چشمه های آب زیر زمینی وارد دریاچه میشوند این ماهی به دنبال محل هایی است که بتواند اکسیژن کافی و دمای مناسب جهت سوخت و ساز مناسب برای زمستان گذرانی را فراهم نماید.

ادامه دارد ...☟☟

[Morteza.g]

کپور را بهتر بشناسیم (بخش دوم)

✅کپور ماهیان
 

نکته هفتم در مورد اوج زمان تغذیه یک ماهی کپور است و اون هم این که این ماهی بعد از یک فصل سرد یا به اصطلاح زمستان گذرانی و با تغذیه بسیار کم به دلایلی که در بالا ذکرشد ، با یک شوک گرمایی معمولا و بالا آمدن دما در طول روز  به صورت کم در اواخر اسفند و به صورت جدی در اردی بهشت ماهی به صورت باور نکردنی به تغذیه از منابع غذایی مورد نیاز خود روی می آورد این دوره تقریبا در اواخر تیرماه و با شروع ماه های بسیار گرم به طور محصوصی کاهش یافته اما هرگز قطع نمیشود این پروسه دوباره از ابتدای پاییز  وبا اولین افت دما در طول روز و برای جمع آوری انرژی و پروتئین مورد نیاز برای یک زمستان گذرانی دوباره و به صورت سیری ناپذیر شروع به تغذیه می نماید .


نکته هشتم برای این نکته یک مثال در مورد پرورش ماهی کپور می آورم معمولا در استخر های پرورش ماهی برای رشد ماهی کپور در طول سال دو دوره در نظر گرفته میشود دوره اول از اواسط فروردین شروع میشود و با تغذیه این ماهی تا خرداد و اوایل تیر به اصطلاح گفته میشود که استخوان های ماهی رشد میکند و در ادامه تا اواخر شهریور گفته میشود که به گوشت ماهی افزوده می شود ، باید برای صید ورزشی عوامل مورد نیاز ماهی  را در این دو دوره به مواد طعمه یا همان بویله اضافه کرد و نیاز ماهی در این دو دوره را در اولویت ساخت بویله قرار داد .

نکته نهم در مورد زمان تغذیه این ماهی در طول شب و روز ودر بازه زمانی تغذیه می باشد به این صورت که در اوایل شروع فصل این ماهی در طول شبانه روز در اکثر مواقع در حال تغذیه است و کم کم با بالا آمدن دما در طول روز از تغذیه این ماهی کاسته شده و به شب چری روی می آورد در واقع در دمای بالای روز تغذیه نخواهد داشت یا این عمل را به حداقل خواهد رساند ، این عمل تا زمان پایین آمدن مجدد دما در روز یعنی بعد از دهه اول شهریور  ادامه خواهد داشت و دوباره از این زمان به بعد ماهی کپور تا زمان فصل زمستان خوابی در طول شب و روز به تغذیه ادامه می دهد . (( البته این مهم در تمام مناطق یکی نیست و نسبت به شرایط جوی منطقه و شرایط آب و هوایی مناطق با یکدیگر گاهی تفاوت بسیار محصوصی دارد ))

نکته دهم کپور در زمان تغذیه مانند ما آدمیان بسیار باولع است و معمولا از مزه های جدید و یا محرک های قوی روی برگردان نیست.

نکته یازدهم در مورد ساخت طعمه مناسب برای هر دریاچه به  حشرات، آبزیان دریاچه ، درختان میوه کناره های دریاچه و حتی گیاهان بستر دریاچه  مورد نظر خود بسیار توجه کنید چون معمولا میوه این درختان و مواردی که نام برده شد جزئی از جیره غذایی کپور ها هستند که می توانند در طعمه ساخت شما استفاده شده و نتیجه مطلوبی در بر داشته باشند.

نکته دوازدهم خود را به جای یک کپور فرض کنید همانطور که شما نیاز های غذایی و … خود را با انواع خوراکیها و آشامیدنیها و … تامین می کنید یک ماهی هم همه این نیاز هارا دارد پس باید شناخت کاملی از این ماهی و محیط زندگی آن داشته باشید ، همانطور که شما می دانید با چه مقدار غذا و استراحت و … می توانید نیازهای خود را تامین کنید  و یا این که در چه ساعتی در روز  نیاز به استراحت و یا تغذیه دارید با ساخت و استفاده مناسب از مواد مختلف و تحریک کننده  طعمه مناسب و دلخواه خود رابسازید و به جنگ این هیولای کوچک بروید .

نکته سیزدهم همیشه به یاد داشته باشید نوع تغذیه ، رفتار ، حرکت ، محل زندگی ، احتیاط و ریسک های زندگی یک ماهی تروفه  که یک بار از قلاب فرار کرده باشد در یک دریاچه با ماهی های سه یا پنج کیلویی در همان دریاچه بسیار فرق دارد ، پس اگر طعمه ای ساختید که توانست تعداد زیادی ماهی سه تا پنج کیلویی را جذب کند شاید در محل موفقیت آمیز باشد اما برای بیرون کشیدن هیولای دریاچه شاید کافی نباشد .

در آخر از تجربه های نو و جدید استفاده کنید و همیشه خودرا با یک طعمه مشغول نکنید چون ممکن است با کمی تغییر در روش ، شیوه ساخت و مواد اولیه رکورد بهتری بدست  آورید .

نویسنده : حسام رستمی زاده